بلاک شدن در وب اسکرپینگ و جلوگیری از آن

بلاک شدن در وب اسکرپینگ رایج‌ترین چالشی است که توسعه‌دهندگان با آن روبرو می‌شوند. وب‌سایت‌ها برای جلوگیری از افزایش فشار روی سرور و سرقت محتوا، ربات‌ها را شناسایی و مسدود می‌کنند. جلوگیری از بلاک شدن به معنای شبیه‌سازی رفتار یک کاربر انسانی است. به‌طور کلی، این کار شامل سه استراتژی اصلی است: اول، تغییر مداوم هویت (مانند چرخش آدرس IP و User-Agent). دوم، کنترل رفتار درخواست‌ها (مانند ایجاد تأخیرهای تصادفی بین درخواست‌ها). و سوم، استفاده از ابزارهای پیشرفته (مانند مرورگرهای Headless) برای اجرای جاوا اسکریپت.

در این مقاله ما تمام این استراتزی‌ها را در قالب ۹ تکنیک عملی و کاربردی به شما آموزش می‌دهیم هم‌چنین راهکارهایی را برای حل مشکل ارائه می‌دهیم تا بتوانید به‌صورت مؤثر مشکل بلاک شدن وب اسکرپینگ را حل کنید.

دلایل اصلی بلاک شدن در وب اسکرپینگ

قبل‌از اینکه به سراغ راهکارهای مسدود شدن در وب اسکرپینگ برویم، باید قدمی به عقب برداریم و دنیا را از چشم یک وب‌سایت ببینیم. وب‌سایت‌ها ذاتاً با اسکرپینگ دشمنی ندارند؛ آن‌ها با رفتارهای مخرب و مشکوک مخالف‌اند. هدف اصلی سیستم‌های امنیتی، محافظت از منابع سرور، داده‌ها و تجربه کاربری بازدیدکنندگان واقعی است. بلاک شدن در web scraping زمانی اتفاق می‌افتد که شما در یکی از این فیلترها گیر کنید.

برای جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ، ابتدا باید مکانیسم‌های دفاعی وب‌سایت‌ها را بشناسیم. اگر با اصول اولیه این فرایند آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله «وب اسکرپینگ چیست؟» را مطالعه کنید.

دلیل اول: شما سریع‌تر از یک انسان هستید

این شایع‌ترین دلیل مسدود شدن در وب اسکرپینگ است. یک کاربر انسانی در هر چند ثانیه یک درخواست (Request) به سرور ارسال می‌کند (مثلاً با کلیک روی یک لینک). اما یک اسکریپت ساده می‌تواند در یک ثانیه، صدها درخواست ارسال کند. وب‌سایت‌ها از سیستمی به نام Rate Limiting استفاده می‌کنند تا تعداد درخواست‌های مجاز از یک IP در یک بازه زمانی مشخص را محدود کنند. عبور از این حد، یک زنگ خطر فوری برای سرور است و به‌احتمال زیاد به بلاک شدن موقت یا دائمی IP شما منجر می‌شود.

دلیل دوم: الگوهای رفتاری قابل پیش‌بینی

انسان‌ها غیرقابل پیش‌بینی هستند، اما ربات‌های ساده‌لوح نه. همین موضوع یکی دیگر از دلایل بلاک شدن در وب اسکرپینگ است. سیستم‌های امنیتی به‌دنبال الگوهای رفتاری می‌گردند که با رفتار یک کاربر عادی همخوانی ندارد. برخی از این سرنخ‌های کلیدی عبارت‌اند از:

• User-Agent مشکوک: هر مرورگری هنگام ارسال درخواست، خود را با یک رشته متنی به نام User-Agent معرفی می‌کند (مثلاً Chrome on Windows 10). اگر اسکرپر شما این بخش را خالی بگذارد یا از یک User-Agent پیش‌فرض و معروف (مثل Python-urllib/3.6) استفاده کند، به‌راحتی شناسایی می‌شود.
• نبود هدرهای استاندارد (HTTP Headers): یک مرورگر واقعی همراه با درخواست خود، اطلاعات دیگری مانند زبان مورد پذیرش (Accept-Language) یا صفحه قبلی که از آن آمده (Referer) را نیز ارسال می‌کند. ارسال یک درخواست «لخت» و بدون این هدرها، رفتار رایج یک ربات است.
• سرعت و الگوی یکنواخت: اگر اسکرپر شما دقیقاً هر ۵۰۰ میلی‌ثانیه یک کلیک انجام دهد یا تمام صفحات یک وب‌سایت را در ۳۰ ثانیه مرور کند، هیچ شکی باقی نمی‌ماند که یک ربات در حال فعالیت است.

دلیل سوم: سیستم‌های امنیتی پیشرفته (WAFs و Bot Detection)

بسیاری از وب‌سایت‌های بزرگ از یک لایه امنیتی پیشرفته به نام فایروال برنامه وب (WAF) استفاده می‌کنند. سرویس‌های معروفی مانند Cloudflare، Akamai و Imperva متخصص شناسایی و رفع محدودیت وب اسکرپینگ (از دیدگاه صاحب سایت) هستند. این سیستم‌ها فقط به تعداد درخواست‌ها نگاه نمی‌کنند؛ آن‌ها از الگوریتم‌های پیچیده، تحلیل رفتار، امتیازدهی به IP و حتی «اثر انگشت مرورگر» (Browser Fingerprinting) استفاده می‌کنند تا ترافیک انسانی را از ربات‌ها تشخیص دهند.

دلیل چهارم: تله‌های عسلی یا Honeypots (هانی پات)

این یکی از هوشمندانه‌ترین روش‌ها برای به دام انداختن اسکرپرها و از جالب‌ترین دلایل بلاک شدن در وب اسکرپینگ محسوب می‌شود. توسعه‌دهندگان وب، لینک‌هایی را در صفحه قرار می‌دهند که برای کاربران انسانی قابل مشاهده نیستند (مثلاً با استفاده از CSS، آن‌ها را بی‌رنگ یا خارج از صفحه پنهان می‌کنند).

یک کاربر انسانی هرگز روی این لینک‌ها کلیک نمی‌کند، اما یک اسکرپر ساده که طوری برنامه‌ریزی شده تا تمام لینک‌های موجود در کد HTML را دنبال کند، مستقیماً وارد این تله می‌شود. به‌محض اینکه سرور درخواستی برای این لینک تله دریافت کند، می‌فهمد که با یک ربات طرف است و فوراً IP آن را مسدود می‌کند. حل مشکل بلاک شدن وب اسکرپینگ که ناشی از این تله‌ها است، نیازمند هوشمندی بیشتر در طراحی اسکرپر است.

نشانه‌های بلاک شدن در وب اسکرپینگ

قبل‌از اینکه به فکر رفع بلاک در وب اسکریپینگ باشیم، باید بتوانیم علائم آن را به درستی تشخیص دهیم. مسدود شدن در وب اسکریپینگ همیشه با یک پیام واضح همراه نیست. در ادامه به شایع‌ترین نشانه‌هایی که به شما می‌گویند در رادار سیستم‌های امنیتی قرار گرفته‌اید اشاره می‌کنیم:

دریافت کدهای خطای HTTP:

• خطای 403 (Forbidden): این یعنی هویت شما (IP یا User-Agent) به‌عنوان یک ربات نامطلوب شناسایی و دسترسی شما کاملاً قطع شده‌است.
• خطای 429 (Too Many Requests): شما خیلی سریع بوده‌اید و از محدودیت نرخ درخواست (Rate Limit) عبور کرده‌اید. سرور رسماً به شما می‌گوید: «کمی آرام‌تر!»
• خطای 5xx (Server Error): گاهی درخواست‌های زیاد شما، سرور را موقتاً دچار مشکل می‌کند و این خطا را برمی‌گرداند.

مواجه شدن با کپچا (CAPTCHA):

اگر به‌جای محتوای اصلی با تست «من ربات نیستم» روبرو می‌شوید، یعنی سرور به رفتار شما مشکوک شده و می‌خواهد هویت شما را تأیید کند. این یک هشدار جدی قبل‌از بلاک کامل است.

تغییر ناگهانی در ساختار HTML:

برخی وب‌سایت‌های هوشمند، ساختار HTML صفحه را فقط برای IP شما تغییر می‌دهند تا اسکرپر شما که به‌دنبال یک ساختار مشخص است با خطا مواجه شود و نتواند داده‌ها را استخراج کند.

دریافت داده‌های ناقص یا بی‌معنی:

گاهی به‌جای مسدود کردن کامل، وب‌سایت داده‌های اشتباه، ناقص یا کاملاً بی‌ربط را به شما برمی‌گرداند تا نتایج شما را بی‌اعتبار کند.

کندی شدید یا عدم دریافت پاسخ (Timeout):

اگر زمان پاسخ‌دهی سرور به درخواست‌های شما به شکل ناگهانی و شدیدی افزایش یابد یا با خطای Timeout مواجه شوید، ممکن است سرور در حال اولویت‌بندی ترافیک انسانی و به حاشیه راندن درخواست‌های شما باشد.

۹ تکنیک برای جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ

اکنون که می‌دانیم دلایل اصلی چیست، می‌توانیم استراتژی دفاعی خود را بچینیم. رفع بلاک در وب اسکرپینگ یک تکنیک واحد ندارد، بلکه مجموعه‌ای از لایه‌های استتار است که روی هم قرار می‌گیرند تا ربات شما را تاحدممکن به یک انسان شبیه کنند. بیایید این تکنیک‌ها را یک‌به‌یک باز کنیم.

تکنیک ۱: چرخش User-Agent (هویت مرورگر خود را مخفی کنید)

همان‌طور که گفتیم، User-Agent کارت شناسایی دیجیتال شما است. ارسال تمام درخواست‌ها با یک User-Agent ثابت و تکراری، مانند این است که یک نفر با همان لباس و چهره صدها بار در روز به یک فروشگاه سر بزند؛ نگهبانان قطعاً به او مشکوک خواهند شد.

• راه‌حل چیست؟ چرخش User-Agent (User-Agent Rotation).

این تکنیک به‌معنای ایجاد لیستی از User-Agentهای واقعی و رایج (متعلق به مرورگرهای کروم، فایرفاکس، سافاری در سیستم‌عامل‌های مختلف) و انتخاب یک مورد تصادفی از این لیست برای هر درخواست یا هر Session جدید است. بااین‌کار به‌نظر می‌رسد که درخواست‌های شما از سوی کاربران و دستگاه‌های متفاوتی ارسال می‌شوند.

• نکته عملی: نیازی به حدس زدن User-Agentها نیست. وب‌سایت‌هایی وجود دارند که لیست به‌روز شده‌ای از هزاران User-Agent واقعی را در اختیار شما قرار می‌دهند.

تکنیک ۲: تنظیم هدرهای HTTP (مانند یک مرورگر واقعی رفتار کنید)

User-Agent تنها بخشی از پازل بلاک شدن در وب اسکرپینگ است. یک مرورگر واقعی هنگام ارسال درخواست، مجموعه‌ای از اطلاعات دیگر را نیز در قالب هدرهای HTTP ارسال می‌کند. اگر اسکرپر شما این هدرها را ارسال نکند، مانند فردی است که کارت شناسایی دارد؛ اما نمی‌تواند کد ملی‌اش را اعلام کند.

مهم‌ترین هدرهایی که باید شبیه‌سازی کنید عبارت‌اند از:

• Accept: نوع محتوایی که مرورگر شما قادر به درک آن است (مثلاً text/html).
• Accept-Language: زبان ترجیحی شما (مثلاً fa-IR,en-US).
• Referer: این هدر بسیار حیاتی است و آدرس صفحه‌ای که از آن آمده‌اید را به سرور اطلاع می‌دهد. یک اسکرپر که مستقیماً به صفحه یک محصول مراجعه می‌کند بدون اینکه Referer آن صفحه دسته‌بندی باشد، بسیار مشکوک به‌نظر می‌رسد.

راه‌حل چیست؟
اسکرپر خود را طوری تنظیم کنید که مجموعه‌ای کامل و منطقی از این هدرها را همراه با هر درخواست ارسال کند. مقدار هدر Referer باید به‌صورت پویا و براساس مسیر حرکت اسکرپر شما در وب‌سایت تنظیم شود.

تکنیک ۳: کاهش سرعت و ایجاد تأخیرهای تصادفی (کمی انسان باشید!)

این تکنیک یکی از مؤثرترین راهکارهای مسدود نشدن در وب اسکرپینگ است. انسان‌ها ربات نیستند؛ آن‌ها قبل‌از کلیک روی لینک بعدی، کمی مکث می‌کنند، صفحه را اسکرول می‌کنند یا محتوا را می‌خوانند. اسکرپر شما نیز باید این رفتار را تقلید کند.

راه‌حل چیست؟ بین هر درخواست خود یک تأخیر (Delay) هوشمندانه قرار دهید.

• تأخیر ثابت (خوب): ساده‌ترین راه، ایجاد یک تأخیر ثابت ۲ یا ۳ ثانیه‌ای بین هر درخواست است. این کار از فشار آوردن به سرور جلوگیری می‌کند.
• تأخیر تصادفی (عالی): یک قدم فراتر بروید و یک تأخیر تصادفی (مثلاً بین ۱ تا ۴ ثانیه) تنظیم کنید. ایجاد الگوی تأخیر ثابت (مثلاً دقیقاً هر ۲ ثانیه) هنوز هم می‌تواند توسط سیستم‌های امنیتی شناسایی شود، اما تأخیرهای تصادفی رفتار انسانی را بسیار بهتر شبیه‌سازی می‌کنند و شناسایی شما را دشوارتر می‌سازند.

تکنیک ۴: استفاده از شبکه‌ای از پراکسی‌ها

اگر User-Agent و هدرها لباس مبدل شما باشند، آدرس IP حکم چهره شما را دارد. اگر وب‌سایتی چهره شما را شناسایی و مسدود کند، دیگر هیچ لباس مبدلی به شما کمک نخواهد کرد و این یکی از دلایل بلاک شدن در وب اسکرپینگ است. استفاده از پراکسی (Proxy) به شما اجازه می‌دهد تا چهره خود را مدام تغییر دهید.

پراکسی یک سرور واسطه است که بین شما و وب‌سایت هدف قرار می‌گیرد. درخواست شما ابتدا به سرور پراکسی ارسال می‌شود و سپس از طرف آن (با IP جدید) به وب‌سایت مقصد می‌رود. با این کار، IP واقعی شما مخفی می‌ماند.

اما استفاده از تنها یک پراکسی کافی نیست؛ چون آن IP نیز پس‌ازمدتی مسدود می‌شود. راه‌حل حرفه‌ای، چرخش پراکسی (Proxy Rotation) است؛ یعنی استفاده از یک استخر بزرگ از IPها و جابه‌جا شدن بین آن‌ها برای هر درخواست یا هر چند درخواست یک‌بار.

پراکسی دیتاسنتر یا پراکسی مسکونی: کدام یک بهتر است؟

دو نوع اصلی پراکسی وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند:

• پراکسی دیتاسنتر (Datacenter Proxy): این IPها متعلق به سرورهای مستقر در دیتاسنترها هستند. آن‌ها سریع، ارزان و برای شروع عالی هستند. اما نقطه ضعفشان این است که وب‌سایت‌های بزرگ می‌توانند رنج IPهای دیتاسنترها را به‌راحتی شناسایی و مسدود کنند.
• پراکسی مسکونی (Residential Proxy): این‌ها IPهای واقعی متعلق به کاربران خانگی (مانند من و شما) هستند که توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت (ISP) تخصیص داده شده‌اند. تشخیص آن‌ها از ترافیک یک کاربر واقعی تقریباً غیرممکن است و بالاترین نرخ موفقیت را دارند، اما به مراتب گران‌تر هستند.

ویژگی	پراکسی دیتاسنتر	پراکسی مسکونی
هزینه	پایین	بالا
سرعت	بسیار بالا	متوسط
نرخ موفقیت	متوسط (برای سایت‌های ساده)	بسیار بالا (برای سایت‌های پیچیده)
قابلیت شناسایی	آسان	بسیار دشوار

تکنیک ۵: استفاده از سرویس‌های حل CAPTCHA

کپچا (CAPTCHA) همان تست معروف «من ربات نیستم» است که مستقیماً شما را به چالش می‌کشد. وقتی با یک کپچا روبرو می‌شوید، یعنی سیستم امنیتی وب‌سایت به شما مشکوک شده و می‌خواهد مطمئن شود که یک انسان پشت سیستم است. اسکرپر معمولی نمی‌تواند این معماها را حل کند.

• راه‌حل چیست؟ استفاده از سرویس‌های حل کپچا.

این سرویس‌ها (مانند 2Captcha یا Anti-CAPTCHA) به شما یک API می‌دهند. اسکرپر شما به‌محض برخورد با یک کپچا، تصویر یا اطلاعات آن را به این سرویس ارسال می‌کند. سرویس با استفاده از نیروی انسانی یا هوش مصنوعی پیشرفته، معما را حل می‌کند و پاسخ صحیح را برای شما بازمی‌گرداند. سپس اسکرپر شما پاسخ را به وب‌سایت ارسال می‌کند و به کار خود ادامه می‌دهد.

• نکته مهم: این روش باید به‌عنوان آخرین راه رفع بلاک در وب اسکرپینگ درنظر گرفته شود، زیرا هزینه و پیچیدگی پروژه را افزایش می‌دهد. بهترین استراتژی این است که با تکنیک‌های دیگر، از ظاهر شدن کپچا در وهله اول جلوگیری کنید.

تکنیک ۶: رندر کردن جاوا اسکریپت

بسیاری از وب‌سایت‌های امروزی پویا (Dynamic) هستند. یعنی بخش زیادی از محتوای آن‌ها (مانند قیمت محصولات، نظرات کاربران یا لیست نتایج) توسط جاوا اسکریپت (JavaScript) و پس‌از بارگذاری اولیه صفحه به آن اضافه می‌شود. یک اسکرپر ساده که فقط کد HTML اولیه را دانلود می‌کند، ممکن است با یک صفحه خالی یا ناقص روبرو شود، زیرا محتوای اصلی هنوز بارگذاری نشده‌است.

راه‌حل چیست؟ استفاده از ابزارهایی که می‌توانند جاوا اسکریپت را مانند یک مرورگر واقعی اجرا یا «رندر» کنند. به این ابزارها «مرورگرهای بی‌سر» (Headless Browsers) گفته می‌شود.

• ابزارهای کلیدی: کتابخانه‌هایی مانند Selenium، Playwright و Puppeteer یک مرورگر واقعی (مثل کروم) را در پس‌زمینه اجرا می‌کنند، منتظر می‌مانند تا تمام اسکریپت‌ها اجرا شوند و محتوا به‌طور کامل نمایش داده شود و سپس به شما اجازه می‌دهند تا داده‌ها را از صفحه نهایی استخراج کنید. این روش بسیار قدرتمند است، اما به‌دلیل درگیر کردن منابع فراوان، از ارسال درخواست‌های ساده HTTP کندتر عمل می‌کند.

تکنیک ۷: عمل کردن مطابق دستورات robots.txt

این تکنیک بلاک شدن در وب اسکرپینگ، بیشتر یک اصل اخلاقی است تا یک راهکار فنی برای دور زدن محدودیت‌ها، اما نادیده گرفتن آن می‌تواند به قیمت کل پروژه شما تمام شود. همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، فایل robots.txt یک راهنما است که مدیران وب‌سایت برای ربات‌ها منتشر می‌کنند و می‌گویند کدام بخش‌ها برای خزش (Crawling) مجاز و کدام بخش‌ها ممنوع هستند.

نادیده گرفتن این فایل مانند ورود به ملکی است که تابلوی «ورود ممنوع» دارد. حتی اگر در باز باشد، شما درحال ورود به حریم خصوصی هستید. بسیاری از سیستم‌های امنیتی، ربات‌هایی که به مسیرهای ممنوع‌شده در robots.txt سر می‌زنند را فوراً شناسایی و IP آن‌ها را برای همیشه مسدود می‌کنند.

• راه‌حل چیست؟

همیشه -بدون استثنا- قبل‌از شروع اسکرپینگ یک وب‌سایت، فایل example.com/robots.txt آن را بررسی کنید. اکثر کتابخانه‌های حرفه‌ای وب اسکرپینگ (مانند Scrapy) به‌صورت پیش‌فرض به این فایل احترام می‌گذارند. رعایت این اصل ساده، نشان‌دهنده حسن نیت شماست و احتمال بلاک شدن در وب اسکرپینگ را کاهش می‌دهد.

تکنیک ۸: مدیریت هوشمندانه کوکی‌ها و Session

کوکی‌ها (Cookies) فایل‌های متنی کوچکی هستند که وب‌سایت‌ها روی مرورگر شما ذخیره می‌کنند تا شما را به‌خاطر بسپارند و رفتارتان را دنبال کنند. یک Session، مجموعه‌ای از تعاملات شما با یک سایت در یک بازه زمانی مشخص است که توسط کوکی‌ها مدیریت می‌شود.

اسکرپر ساده‌لوح ممکن است کوکی‌ها را کاملاً نادیده بگیرد یا در تمام درخواست‌های خود از یک کوکی ثابت استفاده کند. هر دوی این رفتارها غیرطبیعی است. یک کاربر واقعی کوکی‌ها را می‌پذیرد و وب‌سایت از آن‌ها برای ردیابی مسیر حرکت او استفاده می‌کند.

اسکرپر شما باید بتواند کوکی‌ها را دریافت، مدیریت و همراه با درخواست‌های بعدی ارسال کند. این کار باعث می‌شود Session شما برای وب‌سایت معتبر به‌نظر برسد.

• نکته پیشرفته: برای پروژه‌های بزرگ، می‌توانید به‌صورت دوره‌ای کوکی‌ها را پاک کنید و یک Session جدید را شروع کنید. این کار رفتار چندین کاربر مختلف را شبیه‌سازی می‌کند و به جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ کمک شایانی می‌کند.

تکنیک ۹: شناسایی و اجتناب از تله‌های عسلی (Honeypots)

همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، تله‌های عسلی یا Honeypots، لینک‌های مخفی هستند که فقط برای به دام انداختن ربات‌ها طراحی شده‌اند. ازآنجایی‌که این لینک‌ها برای کاربران انسانی نامرئی هستند (مثلاً با display:none در CSS)، هر درخواستی به‌سمت آن‌ها یک سیگنال قطعی برای شناسایی یک ربات است.

حل مشکل بلاک شدن وب اسکرپینگ ناشی از این تله‌ها، نیازمند هوشمندی بیشتری در تحلیل صفحه است.

1. به جای استخراج کورکورانه href: اسکرپر خود را طوری طراحی نکنید که تمام تگ‌های <a> را پیدا و لینک آن‌ها را دنبال کند.
2. بررسی ویژگی‌های CSS: قبل‌از دنبال کردن یک لینک، بررسی کنید که آیا آن لینک یا عنصر والد آن، دارای ویژگی‌هایی مانند display: none یا visibility: hidden است یا خیر. اگر لینکی نامرئی است از آن صرف‌نظر کنید.
3. استفاده از XPath یا CSS Selectors دقیق: به‌جای انتخاب همه لینک‌ها، از انتخابگرهای (Selectors) دقیق‌تری استفاده کنید که فقط لینک‌های موجود در بخش‌های مشخص و قابل‌مشاهده صفحه (مانند منوی اصلی یا لیست محصولات) را هدف قرار می‌دهند.

بهترین ابزارها برای جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ

علاوه‌بر تکنیک‌هایی که بررسی کردیم، ابزارها و سرویس‌های تخصصی وجود دارند که فرایند جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ را بسیار ساده‌تر و مؤثرتر می‌کنند.

۱. سرویس‌های مدیریت پروکسی

مدیریت و چرخش دستی هزاران IP تقریباً غیرممکن است. این سرویس‌ها یک استخر عظیم از IPهای دیتاسنتری و مسکونی را در اختیار شما قرار می‌دهند و تمام فرایند چرخش، جایگزینی IPهای بلاک‌شده و ارسال درخواست از مناطق جغرافیایی مختلف را به‌صورت خودکار مدیریت می‌کنند.

• ابزارهای معروف: Bright Data, Oxylabs, Smartproxy

۲. سرویس‌های حل کپچا

این سرویس‌ها به شما یک API می‌دهند تا به محض برخورد با یک کپچا، آن را به‌صورت خودکار حل کنید. اسکرپر شما تصویر یا اطلاعات کپچا را به سرویس ارسال کرده و پاسخ صحیح را برای ادامه کار دریافت می‌کند.

• ابزارهای معروف: 2Captcha, Anti-CAPTCHA

۳. مرورگرهای بی‌سر و کتابخانه‌های کنترل مرورگر

برای وب‌سایت‌هایی که محتوای خود را با جاوا اسکریپت بارگذاری می‌کنند، این ابزارها حیاتی هستند. آن‌ها یک مرورگر واقعی را در پس‌زمینه اجرا می‌کنند و به شما اجازه می‌دهند تا با صفحه تعامل کنید، منتظر بارگذاری کامل محتوا بمانید و سپس داده‌ها را استخراج کنید.

• ابزارهای معروف: Selenium, Playwright, Puppeteer

۴. APIهای اسکرپینگ همه‌کاره

این سرویس‌ها پیچیدگی‌ها را به‌حداقل می‌رسانند. شما فقط آدرس URL موردنظر را به آن‌ها می‌دهید و آن‌ها تمام کارهای سخت مانند مدیریت پروکسی‌ها، چرخش User-Agent، حل کپچا و رندر کردن جاوا اسکریپت را در پشت صحنه برای شما انجام می‌دهند. این ابزارها برای شروع سریع و پروژه‌هایی که نمی‌خواهید درگیر جزئیات فنی شوید عالی هستند.

• ابزارهای معروف: ScraperAPI, ScrapingBee, Zyte API

مراحل رفع بلاک در وب اسکرپینگ

گاهی دیگر کار از کار گذشته و باوجود تمام اقدامات پیشگیرانه، بلاک شدن در وب اسکرپینگ اجتناب‌ناپذیر است. مهم این است که در این شرایط دستپاچه نشوید. به این اتفاق به چشم یک باگ در برنامه خود نگاه کنید که نیاز به دیباگ و بررسی دارد. نحوه رفع بلاک در وب اسکرپینگ یک فرایند ۴ مرحله‌ای منطقی است که به شما کمک می‌کند علت را پیدا کنید و دوباره به مسیر برگردید.

مرحله ۱: تحلیل نوع بلاک

اولین قدم، گوش دادن به پیامی است که سرور به شما می‌دهد. انواع مختلف بلاک، سرنخ‌های متفاوتی درباره علت اصلی مشکل ارائه می‌دهند:

• کد خطای 429 (Too Many Requests): این واضح‌ترین پیام ممکن است. شما بیش‌ازحد سریع بوده‌اید و از محدودیت نرخ درخواست (Rate Limit) عبور کرده‌اید. سرور رسماً به شما می‌گوید: «لطفاً کمی آرام‌تر!»
• کد خطای 403 (Forbidden): این یعنی شما اصلاً اجازه دسترسی به این صفحه را ندارید. احتمالاً User-Agent، هدرها یا IP شما در لیست سیاه قرار گرفته و هویت شما به عنوان یک ربات نامطلوب شناسایی شده‌است.
• کد خطای 503 (Service Unavailable): این کد معمولاً به معنای این است که شما با درخواست‌های زیاد خود، سرور را موقتاً از دسترس خارج کرده‌اید. این یک زنگ خطر جدی است که باید فوراً سرعت خود را به‌شدت کاهش دهید.
• نمایش CAPTCHA: سرور به شما مشکوک است اما هنوز شما را کاملاً مسدود نکرده. او می‌خواهد یک شانس دیگر به شما بدهد تا ثابت کنید انسان هستید. این معمولاً به‌دلیل رفتار غیرعادی یا IP با امتیاز پایین اتفاق می‌افتد.

مرحله ۲: تغییر فوری IP و User-Agent

پس‌از تحلیل نوع بلاک، اولین اقدام عملی برای رفع محدودیت وب اسکرپینگ، تغییر هویت است.

1. تغییر IP: اگر از پراکسی استفاده می‌کنید، فوراً IP فعلی را کنار بگذارید و یک IP جدید از استخر پراکسی خود انتخاب کنید. اگر از IP خانگی استفاده می‌کردید و بلاک شده‌اید، باید به فکر استفاده از پراکسی بیفتید.
2. تغییر User-Agent: همزمان با تغییر IP، یک User-Agent جدید و معتبر از لیست خود انتخاب کنید. ادامه دادن با همان User-Agent قبلی حتی با IP جدید، ریسک شناسایی مجدد را بالا می‌برد.

مرحله ۳: بازنگری در استراتژی (کجای کار اشتباه بود؟)

این مهم‌ترین مرحله است. تغییر IP و User-Agent فقط یک مسکن موقت است؛ اگر علت اصلی را برطرف نکنید، IP جدید شما نیز به زودی مسدود خواهد شدو بلاک شدن در وب اسکرپینگ را دوباره تجربه خواهید کرد. از خودتان بپرسید:

• آیا سرعت زیادی داشتم؟ (مخصوصاً اگر با خطای 429 یا 503 مواجه شدید). تأخیر بین درخواست‌ها را افزایش دهید و آن را تصادفی کنید.
• آیا هدرهای HTTP من کامل و منطقی بودند؟ (مخصوصاً برای خطای 403). مطمئن شوید که هدرهایی مانند Referer و Accept-Language را به‌درستی تنظیم کرده‌اید.
• آیا رفتار من قابل پیش‌بینی بود؟ آیا الگوهای کلیک یا بازدید شما یکنواخت و ربات‌گونه است؟ کمی تصادفی بودن به حرکات خود اضافه کنید.
• آیا وارد یک تله Honeypot شده‌ام؟ کدهای صفحه را دوباره بررسی کنید و ببینید آیا لینک‌های مخفی وجود دارند که اسکرپر شما را به دام انداخته‌اند.

مرحله ۴: پاک کردن کوکی‌ها و شروع یک Session جدید

قبل‌از اینکه با استراتژی جدید و هویت تازه دوباره تلاش کنید، تمام ردپاهای قبلی را پاک کنید. وب‌سایت‌ها از کوکی‌ها برای ردیابی شما استفاده می‌کنند. اگر کوکی‌های مربوط به Session بلاک‌شده قبلی را نگه دارید، سرور ممکن است شما را حتی با IP و User-Agent جدید شناسایی کند.

همیشه قبل‌از شروع مجدد، کوکی‌های خود را پاک کنید و یک Session کاملاً تمیز و جدید را آغاز کنید. این کار شانس موفقیت شما را به‌حداکثر می‌رساند.

زیرساخت مناسب برای وب اسکرپینگ بدون بلاک

تا اینجا با مجموعه‌ای از تکنیک‌های هوشمندانه برای جلوگیری از بلاک شدن در وب اسکرپینگ آشنا شدیم. اما ممکن است هنگام پیاده‌سازی این تکنیک‌ها در مقیاس بزرگ با چالش محدودیت‌های محیط اجرا مواجه شوید؛ چون اجرای یک اسکرپر حرفه‌ای روی کامپیوتر شخصی با ریسک‌ها و محدودیت‌های بزرگی همراه است:

• درگیر شدن منابع سیستم: تکنیک «ایجاد تأخیر» برای شبیه‌سازی رفتار انسان حیاتی است، اما اجرای یک اسکریپت کند به این معنا است که لپ‌تاپ شما برای ساعت‌ها یا حتی روزها درگیر خواهد بود.
• ریسک IP خانگی: اگر IP اینترنت خانگی شما توسط یک وب‌سایت بزرگ مسدود شود، ممکن است دسترسی شما به آن وب‌سایت برای کارهای روزمره نیز مختل شود.
• ناپایداری و عدم امکان اجرای ۲۴ ساعته: قطعی اینترنت، خاموش شدن لپ‌تاپ یا یک ری‌استارت ساده می‌تواند فرایند طولانی جمع‌آوری داده را متوقف کند.

راهکار: ایجاد یک محیط ایزوله و پایدار

راه‌حل واقعی، جداسازی محیط اسکرپینگ از سیستم شخصی است. شما به یک آزمایشگاه ایزوله، همیشه روشن و با یک هویت شبکه‌ای مستقل نیاز دارید. این دقیقاً همان کاری است که یک سرور مجازی (VPS) برای شما انجام می‌دهد.

خرید سرور مجازی به شما یک کامپیوتر قدرتمند در یک دیتاسنتر می‌دهد که می‌توانید اسکرپرهای خود را روی آن اجرا کنید، لپ‌تاپ خود را خاموش کنید و با خیال راحت به کارهای دیگرتان برسید.

اگر می‌خواهید بیشتر درباره زیرساخت مورد نیاز خود بدانید، مقاله سرور مجازی (VPS) چیست؟ را مطالعه کنید.

سرور مجازی (VPS) ابر فردوسی که برای اجرای پایدار و ۲۴ ساعته اسکریپت‌ها بهینه‌سازی شده‌اند، به شما اجازه می‌دهند تا با یک IP تمیز و اختصاصی، پروژه‌های وب اسکرپینگ خود را بدون نگرانی از محدودیت‌های سیستم شخصی و با حداکثر پایداری اجرا کنید. شما می‌توانید با خیال راحت و ۱۰۰ هزار تومان اعتبار رایگان، پروژه‌های وب اسکرپینگ خود را در سرورهای ابر فردوسی به اجرا درآورید.

جمع‌بندی

در این مقاله شما با مجموعه‌ای از بهترین راهکارهای حل مشکل بلاک شدن در وب اسکرپینگ آشنا شدید. شما آموختید که کلید اصلی برای جلوگیری از بلاک شدن، تقلید رفتار انسانی و پرهیز از ارسال درخواست‌های سریع و قابل پیش‌بینی است. تسلط بر این تکنیک‌ها؛، مهارتی ضروری برای هر متخصص داده و توسعه‌دهنده‌ای است که با استخراج داده سروکار دارد. این دانش به شما اجازه می‌دهد تا پروژه‌های پیچیده‌تر را با ضریب اطمینان بالاتری انجام دهید.

آیا شما تکنیک خاص دیگری برای مسدود شدن در وب اسکرپینگ می‌شناسید که در این لیست نیامده باشد؟ چالش‌برانگیزترین وب‌سایتی که اسکرپ کرده‌اید کدام بوده است؟ تجربیات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول