در دنیای پر شتاب امروزی، کسبوکارها بیش از هر زمان دیگری به سرعت نیاز دارند. یکی از ابزارهایی که بیش از هر چیز دیگری به کار ما سرعت میبخشد، استفاده از ابر عمومی است.
در این مقاله سعی کردهایم تا با بیانی ساده شما را با ویژگیها و مزایای ابر عمومی آشنا کنیم.
ابر عمومی همانند یک استخر شنای بزرگ است که در هر ساعت از شبانه روز فعالیت دارد. بنابراین افراد مختلف در هر زمانی که مایل باشند، میتوانند از آب آن استخر استفاده کنند.
اما همانگونه که مرسوم است، برخی از افراد نگران، حاضر به استفاده از آن آب همگانی نیستند و مایلند تا استخر خصوصی خود را ایجاد یا اجاره کنند. اینگونه است که ابرهای خصوصی به وجود آمدهاند.
در این مثال ساده که جهت درک آسان تفاوت میان ابر عمومی و ابر خصوصی آورده شد یک نکتهی مهم نهفته است. آن نکته این است که از منابع استخر یا همان آب استخر، فقط در داخل همان مکان میشود استفاده کرد، اما منابع رایانش ابری در هر مکانی قابل استفادهاند.
اگر منابع IT، همانند منابع یک استخر، فقط در یک محلِ ثابت، نصب و اجرا شوند، اصطلاحا به آن On Premise میگویند.
عدم امکان دسترسی در هر مکان، یکی از مشکلاتی بود که به مرور شرکتها را به سمت رایانش ابری سوق داد. یکی از دلایل آن این بود که در طول قرنطینه کرونا نیاز به دورکاری کارمندان و اتصال آنها به یک سیستم یکپارچه ابری بیشتر شد.
درواقع ابر عمومی همان رایانش ابری است. این دو هردو به یک مفهوم اشاره دارند. دلیل ایجاد اصطلاحی به نام ابر عمومی این بود که مرز باریکی میان مفهوم عام رایانش ابری و ابر خصوصی کشیده شود.
در حال حاضر سه سرویس ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی در حوزه رایانش ابری به محبوبیت رسیدهاند. قبل از آنکه با پاسخ سوال ابر عمومی چیست آشنا شویم، خوب است کمی از رایانش ابری بدانیم.
تعریف محاسبات ابری چیست؟
تا چند سال قبل که مفهومی به نام رایانش یا محاسبات ابری جایگاه امروز خود را نیافته بود، فضای کسب و کارها بسیار متفاوت بود.
یعنی تمام کسب و کارها جهت پیشبرد اموراتشان مجبور به تهیه و نگهداری زیرساختهای سختافزاری و نرم افزاری در محل شرکت بودند.
هزینههای اولیه بالا و سختی نگهداری از منابع، گاها باعث ورشکستگی و یا عدم رشد استعدادها در همان مراحل نخست میشد.
در سالهای اخیر، زیرساختهای ابری جایگزین زیرساختهای on premise یا همان IT سنتی شدهاند.
سه شرکت آمازون وب سرویس، گوگل کلود و مایکروسافت آژور، سردمداران حوزه رایانش ابری در جهان هستند.
[مطالعه بیشتر: برای آشنایی با خدمات مایکروسافت آژور میتوانید مطلب آموزش فارسی Azure ما را مطالعه کنید.]
این بخش از مطلب را با تعریف مایکروسافت آژور از رایانش ابری به پایان میرسانیم:
“به بیانی ساده، رایانش ابری، ارائه خدمات محاسباتی – از جمله سرورها، ذخیرهسازی، پایگاههای اطلاعاتی، شبکه، نرمافزار، تجزیه و تحلیل و هوش مصنوعی – از طریق اینترنت یا همان ابر است. این خدمات به منظور نوآوری سریعتر، منابع انعطاف پذیر و صرفه جویی ارائه میشوند.”
Public Cloud یا ابر عمومی چیست؟
یک منبع بزرگ از پردازشی (یک سوپر کامپیوتر یا یک سوپر سرور) را تصور کنید که کاربران و کسبوکارهای مختلف، به طور همزمان، در حال تغذیه از آن هستند. هر کدام از این مشتریان به اندازه نیاز خود از آن منابع بهره میبرند، پولش را میپردازند و به یکدیگر آسیبی نمیرسانند.
به طور دقیق تر، تعریف ابر عمومی این است که شرکت ارائه دهنده خدمات ابری، منابع خود را به طور همزمان به چندین مشتری ارائه میدهد. دقیقا مشابه منابع گاز و برق و… که بین شهروندان یک جامعه مشترک است و هرکسی به اندازه نیاز خود مصرف میکند و هزینه آن را میپردازد.
در واقع هدف رایانش ابری این است که منابع مورد نیاز کاربران را فوراً، بدون معطلی و با بالاترین کیفیت به او برسانند.
سوال: منابع ابر عمومی از کجا تامین میشوند؟
دیتاسنترهای ابری از اتصال چندین سرور قدرتمند به یکدیگر بهوجود آمدهاند. این سرورها به همراه شبکه، مجازی ساز و ذخیره ساز تشکیل زیرساخت ابری را میدهند.
این دیتاسنترها در یک مکان یا چندین منطقه جغرافیایی مستقر هستند. وظیفهی تقسیم و مدیریت منابع و ایجاد محیطهای جداگانه در میان کاربران برعهده فناوری مجازی سازی است.
[مطالعه بیشتر: در مقالهی مجازیسازی ابری، شرح کاملی از فناوری رایانش ابری را آوردهایم.]
چیزی که زیرساخت ابری را از سایر دیتاسنترها متمایز میکند، امکان انتقال منابع، به بیرون است.
انتقال منابع ابری و دریافت اطلاعات کاربران، امری سریع السیر است. بنابراین برای استفاده بهتر از ابر نیاز به پهنای باند اینترنت پرسرعت است.
پس از طی شدن مراحل بالا، اینک رایانش ابری قابل استفاده است و کاربران مختلفی میتوانند از منابع آن استفاده کنند.
درواقع ارائهدهندگان سرویسهای ابری، زیرساختی غنی از منابع مورد نیاز کامپیوترها را از راه دور، فراهم میآورند.
سوال: آیا اطلاعات مشتریان با هم تداخل پیدا نمیکنند؟
این نگرانی همان چیزی بود که سالها پیش باعث جوانه زدن ابر خصوصی از دل رایانش ابری شد.
اینکه بسیاری از مشتریان نگران حفظ حریم خصوصی خود در رایانش ابری بودند باعث انشعاب سرویسهای ابری به ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی شد.
اما امروزه مایکروسافت آژور امنیت ابر عمومی را اینگونه تعریف میکند:
“در حالی که نگرانیهای امنیتی، در مورد محیطهای ابری عمومی وجود دارد، اگر راهحلهای ابری به درستی پیادهسازی شوند، جای نگرانی نخواهد بود. اگر ارائهدهنده خدمات ابری از روشهای امنیتی مناسبی مانند سیستمهای تشخیص نفوذ و پیشگیری (IDPS) استفاده کند، ابر عمومی نیز میتواند به اندازه اجرای ابر خصوصی مدیریت شده و ایمن باشد.”
مزایای ابر عمومی چیست؟
همانگونه که قبلا اشاره شد، ابر عمومی تمام ویژگیهای رایانش ابری را دارد. بنابراین تمام مزایا و چالشهای آن دو مشابه است.
ما قبلا در مقالهای جداگانه به معرفی چالشهای رایانش ابری پرداختهایم. اینک برخی از مهمترین مزیتهای ابر عمومی را به صورت تیتروار مرور خواهیم کرد.
- کاهش نیاز سازمانها به سرمایهگذاری و حفظ منابع IT در محل خود
- مقیاس پذیری برای برآورد کردن حجم کار و خواستههای کاربر
- هدر رفت کمتر منابع
- پرداخت به اندازه مصرف (Pay As You Go)
- ارائه خدمات سلف سرویس و ارائه درصورت تقاضا
- تجمیع منابع و به روزرسانی ایمن
- مقیاس پذیری و کشش منابع، در صورت نیاز لحظهای کمتر یا بیشتر
- انعطاف پذیری و در دسترس بودن
- امنیت دادهها
- محیط زیست سبز
سرویسهای ابر عمومی چیست؟
سرویس های ابر عمومی را میتوان به چندین بخش مجزا طبقه بندی کرد. اما در این مطلب تنها به سه نوع اصلی و پرکاربرد آن میپردازیم.
زیرساخت به عنوان یک سرویس (IaaS)
در این سرویس ابر عمومی شرکتهای ارائه دهنده خدمات ابری تنها منابع زیرساخت خود را با کاربران به اشتراک میگذارند. این منابع ابری شامل سرورها، شبکه، مجازی سازی و ذخیره سازی است.
در این حالت کاربران تسلط بیشتری به امورات خود دارند و وظایفی از قبیل ایجاد ماشینهای مجازی و سیستم عاملها و سایر کارهای مدیریتی و پیکربندیها بر عهده خود کاربر است.
پلتفرم به عنوان یک سرویس (PaaS)
در این حالت ارائه دهندگان سرویس ابر، تنها ابزارهای مورد نیاز برای توسعه برنامهها، از جمله سیستمعاملها را به عنوان یک سرویس به کاربران خود ارائه میدهد.
PaaS یا Platform-as-a-Service یک مدل رایانش ابری است که یک پلتفرم کامل شامل سخت افزار، نرم افزار و زیرساخت را برای توسعه، اجرا و مدیریت برنامه ها بدون هزینه، پیچیدگی و انعطاف ناپذیری در اختیار مشتریان قرار میدهد.
نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS)
در این حالت سرویسهای ابری تنها برنامهها را میزبانی می کنند و آنها را از طریق اینترنت در دسترس مشتریان قرار می دهند.
نرمافزار بهعنوان سرویس، مدلی برای صدور مجوز و تحویل نرمافزار، بر اساس اشتراک است. SaaS همچنین به عنوان نرم افزار بر اساس تقاضا، نرم افزار مبتنی بر وب و میزبان وب نیز شناخته میشود.
چرا برخی افراد تمایل دارند به جای استفاده از ابر عمومی، استخر خصوصی خود را ایجاد کنند
چه عواملی باعث افزایش استفاده از رایانش ابری در دوران قرنطینه کرونا شد؟
چگونه میتوان از نگرانیهای مربوط به حفظ حریم خصوصی در ابر عمومی جلوگیری کرد؟
چگونه امکان انتقال منابع ابری به بیرون از دیتاسنترها فراهم میشود و چه تأثیری بر سرعت خدمات دارد؟
چگونه ابر عمومی میتواند به سازمانها در کاهش هزینهها و افزایش مقیاسپذیری کمک کند؟