توسط : در بین چت‌بات‌های هوش مصنوعی که همگی سعی می‌کنند مؤدب و بی‌طرف باشند، ابزار جدید شرکت xAI متعلق به ایلان ماسک با شخصیتی جسور، طعنه‌آمیز و کمی سرکش معرفی شده‌است. برای اینکه توضیح بدهیم گروک چیست؟ باید هوش مصنوعی Grok را یک مدل زبانی بزرگ (LLM) تعریف کنیم که با دو هدف اصلی طراحی شده: ارائه پاسخ‌های بدون فیلتر و دسترسی آنی به اطلاعات لحظه‌ای پلتفرم X (توییتر سابق). این ویژگی منحصربه‌فرد، آن را از یک دستیار دانش‌محور به یک مفسر نبض لحظه‌ای اینترنت تبدیل کرده‌است.
در این مقاله به صورت کامل بررسی می‌کنیم که برنامه گروک چیست، چه تفاوتی با سایر چت‌بات‌ها دارد و چگونه می‌توان از گروک استفاده کرد.
فهرست مطالب
دلیل نام‌گذاری گروک
انتخاب نام “Grok” کاملاً عمدی بوده‌است. این کلمه اولین بار در رمان کلاسیک علمی-تخیلی «غریبه‌ای در سرزمین غربت» (Stranger in a Strange Land) نوشته رابرت هاین‌لاین به کار رفت. در این کتاب، “grok” یک کلمه مریخی به معنای «نوشیدن» است، اما مفهوم آن بسیار عمیق‌تر است.
به‌گفته وب‌سایت Tom’s Guide درباره هوش مصنوعی گروک، «گروک کردن» (to grok) به معنای فهمیدن یک موضوع در عمیق‌ترین سطح ممکن است؛ آن‌قدر عمیق که با آن یکی شوی و درک شهودی کاملی از آن پیدا کنی. این نام‌گذاری نشان می‌دهد که هدف هوش مصنوعی ایلان ماسک فراتر از پردازش اطلاعات و رسیدن به یک درک واقعی و بدون واسطه از جهان است.
قابلیت‌های کلیدی برنامه گروک
تا اینجا فهمیدیم گروک چیست و چه فلسفه‌ای پشت آن قرار دارد. اما سؤال مهم‌تر این است: هوش مصنوعی گروک چه کاربردی داره؟ در عمل، چه چیزی این ابزار را از رقبای قدرتمندی مثل ChatGPT یا Gemini متمایز می‌کند؟ پاسخ در چند قابلیت کلیدی است که گروک را به ابزاری منحصربه‌فرد تبدیل کرده‌است.
۱- ادغام کامل با شبکه Anchor:
به نظر ما اگر بخواهیم بگوییم که برگ برنده و مهم‌ترین مزیت رقابتی گروک چیست؟ ادغام آن با شبکه x است. برخلاف بسیاری از مدل‌های هوش مصنوعی که دانش آن‌ها به داده‌های قدیمی‌تر محدود است، هوش مصنوعی گروک به لطف ادغام مستقیم با پلتفرم X (توییتر) به اطلاعات لحظه‌ای و بی‌درنگ دسترسی دارد.
این یعنی چه؟ یعنی می‌توانید از گروک در مورد یک رویداد ورزشی که همین حالا در حال برگزاری است، یک خبر فوری سیاسی یا بحث‌های داغی که در فضای مجازی شکل گرفته سؤال بپرسید و جوابی به‌روز دریافت کنید. این ویژگی، گروک توییتر را به یک ابزار تحقیقاتی قدرتمند برای تحلیل‌گران، خبرنگاران و هر کسی که نیاز به اطلاعات تازه دارد تبدیل می‌کند. این قابلیت جریان بی‌وقفه‌ای از داده‌های روز را برای مدل فراهم می‌کند.
۲- چند حالت پاسخ‌دهی
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های کار با برنامه گروک، امکان انتخاب بین چند حالت پاسخ‌دهی متفاوت است که می‌توانید آن‌ها در تنظیمات انتخاب کنید:
- حالت رسمی (formal Mode): در این حالت grok پاسخ‌های دقیق، سرراست و مبتنی بر واقعیت ارائه می‌دهد. این حالت برای کارهای تحقیقاتی و گرفتن اطلاعات کاربردی ایدئال است.
- حالت سقراطی (socratic mode): در این حالت مدل در نقش یک معلم فیلسوف مطرح می‌شود و به‌جای ارائه پاسخ‌های مستقیم، سؤالاتی از کاربر می‌پرسد تا او را به کشف بینش‌هایی که در موضوع وجود دارد راهنمایی کند.
- حالت مختصر (consice mode): در این حالت خیلی سریع و کوتاه و با حداقل کلمات و بدون توضیحات اضافه پاسخ می‌دهد.
- حالت شخصی (custom): در این حالت شما می‌توانید خودتان نحوه پاسخ‌دهی را براساس نیازی که دارید شخصی‌سازی کنید. این ویژگی به کاربر اجازه می‌دهد تا لحن هوش مصنوعی را متناسب با نیازش تنظیم کند؛ قابلیتی که در کمتر ابزار مشابهی پیدا می‌شود.
۳- درک و تولید محتوای بصری
گروک دیگر فقط با کلمات کار نمی‌کند. با معرفی مدل‌های جدیدتر مانند Grok-3V و جدیدترین یعنی Grok-4، این هوش مصنوعی به یک ابزار چندوجهی (Multimodal) تبدیل شده‌است. یعنی می‌تواند محتوای بصری را نیز درک و پردازش کند. طبق گفته وب‌سایت Tom’s Guide در مقاله برنامه گروک چیست، اشاره می‌کند که مدل جدید می‌تواند «نمودارها، اسناد و تصاویر را پردازش کرده و در مورد آن‌ها استدلال کند».
این قابلیت‌ها به همین‌جا محدود نمی‌شود و با ابزارهایی مثل Grok Imagine، امکان تولید و حتی ویرایش تصویر از طریق دستورات متنی نیز فراهم شده‌است. این توانایی‌ها گروک را به یک دستیار خلاق قدرتمند برای تولیدکنندگان محتوا و طراحان تبدیل می‌کند.
۴- یک دستیار برای برنامه‌نویسان
مانند سایر مدل‌های زبانی پیشرو، گروک نیز در زمینه تولید و اشکال‌زدایی کد توانایی‌های قابل‌توجهی دارد. توسعه‌دهندگان می‌توانند از آن برای نوشتن قطعه کد (Snippet)، توضیح کدهای پیچیده، پیدا کردن خطا (Debug) و ترجمه کد از یک زبان به زبان دیگر استفاده کنند. اگرچه این قابلیت در ابزارهای دیگر هم وجود دارد، اما ترکیب آن با دسترسی به بحث‌های روز برنامه‌نویسی در پلتفرم X، می‌تواند به گروک برای حل مشکلات جدید و نوظهور برتری دهد.
۵- حالت‌های شخصیتی شش‌گانه
گروک به ۶ حالت شخصیتی یعنی: Companion، Unhinged Comedian، Loyal Friend، Homework Helper، Grok “Doc”، و “Therapist” مجهز است. هر حالت برای هدف خاصی طراحی شده‌است، مثلاً Homework Helper برای کمک به تکالیف، Grok “Doc” برای اطلاعات پزشکی و “Therapist” برای مشاوره عاطفی. می‌توانید بر اساس نیازتان یکی را انتخاب کنید تا پاسخ‌ها و تعاملات مناسب‌تری دریافت کنید.
مقایسه گروک با ChatGPT و جمینای
حالا که می‌دانیم هوش مصنوعی گروک چیست و چه کاربردی دارد، وقت آن است که آن را در میدان رقابت کنار دو غول دیگر این عرصه یعنی ChatGPT از OpenAI و جمینای (Gemini) از گوگل قرار دهیم. هر سه ابزارهای بسیار قدرتمندی هستند، اما با فلسفه‌ها و اهداف متفاوتی ساخته شده‌اند.
۱- تفاوت در منبع اطلاعات و به‌روز بودن
گروک با دسترسی زنده و مستقیم به پلتفرم X، اطلاعات آنی را تحلیل می‌کند. در مقابل، ChatGPT و جمینای دانش خود را بر اساس مجموعه داده‌های عظیمی که تا تاریخ مشخصی آموزش دیده‌اند به دست می‌آورند و برای اطلاعات روز، از قابلیت جستجوی وب استفاده می‌کنند.
مقاله مرتبط: گوگل جمینی (Google Gemini) چیست؟
تفاوت مهم گروک چیست؟ گروک در بطن یک شبکه اجتماعی زنده نفس می‌کشد اما دو رقیب دیگر، اطلاعات را از وب «واکشی» می‌کنند.
۲- تفاوت در شخصیت و فیلتر محتوا
ChatGPT و جمینای تلاش می‌کنند دستیارهایی مفید و ایمن باشند و به همین دلیل، فیلترهای محتوایی سخت‌گیرانه‌ای دارند تا از تولید محتوای مضر یا نامناسب جلوگیری کنند. اما هوش مصنوعی ایلان ماسک مسیر دیگری را انتخاب کرده است.
مقاله مرتبط: ChatGPT چیست؟ دلایل محبوبیت و ترس از آن کدامند؟
گروک با حداقل فیلتر و شخصیتی جسور به سؤالاتی پاسخ می‌دهد که رقبا از آن طفره می‌روند. البته این رویکرد یک شمشیر دولبه است. این آزادی عمل گاهی می‌تواند به تولید یا مشروعیت‌بخشی به اطلاعات نادرست منجر شود. در نتیجه گروک قدرت بیشتری به کاربر می‌دهد، اما مسئولیت بیشتری را نیز بر دوش او می‌گذارد.
جدول مقایسه چت جی‌پی‌تی، جمینای و گروک
| ویژگی | گروک (xAI) | چت جی‌پی‌تی (OpenAI) | جمینای (Google) |
|---|---|---|---|
| منبع اصلی اطلاعات | دسترسی آنی و زنده به شبکه اجتماعی X | جستجوی وب (در نسخه‌های جدید) | دانش گسترده + جستجوی زنده در گوگل |
| شخصیت و لحن | طنزآمیز، جسور و کنایه‌آمیز (دارای Fun Mode) | رسمی، خلاق و آموزنده + امکان شخصی‌سازی | محاوره‌ای، مفید و یکپارچه با لحن گوگل |
| سانسور و محدودیت | بسیار کم و منعطف (ریسک اطلاعات نادرست) | فیلترهای محتوایی سخت‌گیرانه | فیلترهای متعادل برای حفظ ایمنی |
| یکپارچگی با پلتفرم‌ها | عمیقاً با پلتفرم X (توییتر) یکپارچه است | قابل اتصال به سرویس‌های مختلف از طریق API | عمیقاً با اکوسیستم گوگل (Workspace, Search) یکپارچه است |
| مورد استفاده ایدئال | تحقیق لحظه‌ای، تحلیل ترندهای شبکه‌های اجتماعی، طوفان فکری بدون محدودیت | تولید محتوای جامع، کدنویسی، آموزش، خلاصه‌سازی متون طولانی | دستیار هوشمند روزمره، برنامه‌ریزی، مدیریت ایمیل‌ها و اسناد، جستجوی پیشرفته |
آموزش ثبت‌نام در گروک
حالا که فهمیدیم تفاوت‌های گروک چیست به بخش عملی ماجرا می‌رسیم. شاید از خودتان بپرسید: «خب، چطور می‌توانم کار با این ابزار را شروع کنم؟» خبر خوب این است که شروع کار با هوش مصنوعی گروک بسیار ساده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید.
آیا به اشتراک Premium نیاز دارم؟ (تفاوت دسترسی رایگان و پولی)
این اولین و مهم‌ترین سوال است. پاسخ کوتاه: بله، اگر استفاده شما خیلی حرفه‌ای و تجاری است شاید به خرید اشتراک super grok نیاز داشته باشید. اما در حالت رایگان هم می‌توانید به میزان خوبی از آن استفاده کنید. بااین‌حال، این دسترسی‌ها معمولاً با محدودیت‌هایی همراه است، مانند تعداد مشخصی پرسش در روز.
بنابراین، اگر می‌خواهید صرفاً بدانید اپ گروک چیست؟ می‌توانید با خیال راحت از حالت رایگان استفاده کنید. اما برای استفاده جدی و حرفه‌ای، تهیه اشتراک ضروری است.
راهنمای تصویری فعال‌سازی و شروع اولین گفتگو
اگر می‌خواهید بدانید راه فعال‌سازی و شروع به کار با گروک چیست؟ باید بگوییم که بسیار ساده است و کافی است مراحل زیر را دنبال کنید.
۱- به آدرس https://grok.com بروید و بر روی sign up در سمت راست کلیک کنید.
۲- می‌توانید یکی از اکانت‌های ایکس، گوگل یا اپل خودتان را انتخاب کنید و با آن به سیستم وارد شوید.
۳- پس‌از ورود فضای چت برای شما باز می‌شود و می‌توانید شروع به گفتگو کنید.
یک نکته مهم: منبعی در Dev.to اشاره می‌کند که ممکن است با اپلیکیشن‌های غیررسمی با نام گروک در فروشگاه‌های اپلیکیشن مواجه شوید. برای حفظ امنیت اطلاعاتتان، قویاً توصیه می‌کنیم که فقط ازطریق پلتفرم رسمی X (وب‌سایت یا اپلیکیشن اصلی که لینکش را گذاشتیم) از این هوش مصنوعی استفاده کنید.
چالش‌ها و محدودیت‌های گروک
تا اینجا توضیح دادیم که قابلیت‌های جذاب هوش مصنوعی grok چیست و چطور می‌توان با آن شروع به کار کرد. اما هیچ ابزاری آن هم در بازار نوظهور AI بی‌نقص نیست. یک متخصص باید قبل‌از انتخاب هر ابزاری محدودیت‌های آن را به‌خوبی بشناسد؛ پس بیایید نگاهی به چالش‌ها و نقاط ضعف گروک بیندازیم.
توهم (Hallucination) و خطر اطلاعات نادرست
این چالش مختص گروک نیست و تقریباً تمام مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) با آن درگیر هستند. «توهم» یا Hallucination یعنی هوش مصنوعی با اعتمادبه‌نفس کامل، اطلاعاتی کاملاً غلط را به‌عنوان یک حقیقت مسلم بیان می‌کند! با اینکه گروک به داده‌های زنده دسترسی دارد، اما همچنان از این خطر مصون نیست و می‌تواند داده‌ها را اشتباه تفسیر کرده یا حتی داستان‌سرایی کند. به همین دلیل، اگر چیزی را از گروک گرفته‌اید و می‌خواهید به دیگران ارائه دهید، حتماً اطلاعات را مجدداً بررسی کنید.
جنجال‌های بدون فیلتر بودن
شخصیت «یاغی» و «بدون فیلتر» گروک، جذاب‌ترین و در عین حال، پرریسک‌ترین ویژگی آن است. همان‌طورکه گزارشی در وب‌سایت Vice به‌تندی به آن اشاره می‌کند، این آزادی عمل می‌تواند به بستری برای ترویج اطلاعات نادرست و تئوری‌های توطئه تبدیل شود.
وقتی یک هوش مصنوعی برای پاسخ به سؤالات حساس «آموزش» نبیند، ممکن است پاسخ‌هایی تولید کند که مضر، جهت‌دار یا توهین‌آمیز باشند. این ویژگی، گروک را به ابزاری قدرتمند اما نیازمند به کاربرِ بسیار آگاه تبدیل می‌کند. شاید عبارت «گروک بتا چیست» نیز به همین دلیل همچنان مطرح باشد؛ چون این مدل حتی در ورژن ۴ نیز در مرحله‌ای از آزمون‌وخطا قرار دارد.
سوگیری‌های ناشی از داده‌های شبکه اجتماعی X
کیفیت یک مدل هوش مصنوعی، مستقیماً به کیفیت داده‌هایی که با آن آموزش دیده بستگی دارد. منبع اصلی دانش گروک، پلتفرم X است؛ پلتفرمی که با تمام مزایایش به داشتن فضای دوقطبی، اطلاعات جهت‌دار و گاهی اوقات گفتمان‌های سمّی نیز معروف است.
این یعنی هوش مصنوعی گروک تمام سوگیری‌ها، باورهای غلط و فرهنگ‌های خاص حاکم بر این شبکه اجتماعی را به ارث می‌برد. در نتیجه ممکن است دیدگاه‌های آن نماینده واقعیت کل جامعه نباشد، بلکه بازتابی از دیدگاه کاربران پُرسروصدای پلتفرم X باشد.
انحصار و هزینه بالاتر
برخلاف سایر مدل‌های AI، نسخه پولی گروک حتی از چت جی‌پی‌تی هم گران‌تر است و دسترسی به نسخه سوپر آن نیازمند حداقل ۳۰ دلار در ماه هزینه است. این موضوع به خودی خود دسترسی دانش‌آموزان، افراد کم‌بضاعت و کاربرانی که صرفاً درباره امکانات آن کنجکاو هستند را دشوار می‌کند.
علاوه‌بر این، همانطور که TechCrunch در گزارشی به مدل‌های قیمت‌گذاری آینده اشاره می‌کند، احتمالاً قدرتمندترین نسخه‌های هوش مصنوعی در آینده با هزینه‌های بسیار بالاتری عرضه خواهند شد. این مدل کسب‌وکار می‌تواند شکاف دیجیتال را عمیق‌تر کرده و بهترین ابزارهای هوش مصنوعی را به کالایی لوکس برای عده‌ای محدود تبدیل کند.
قدم بعدی برای علاقه‌مندان به آموزش مدل‌های پیشرفته AI
خواندن در مورد اینکه گروک چیست و… اولین قدم برای ورود به جهان شگفت‌انگیز هوش مصنوعی است. اما آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که موتور محرک این ابزارهای عجیب چیست؟ چگونه این مدل‌ها می‌توانند در چند ثانیه، حجم عظیمی از اطلاعات را پردازش و پاسخ‌هایی هوشمندانه تولید کنند؟
پاسخ این است که اجرا و آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی به قدرت محاسباتی فوق‌العاده‌ای نیاز دارد که از توان کامپیوترهای معمولی خارج است و در اینجا ما با مفهومی مواجهیم با نام گرافیک ابری (Cloud GPU) که به زبان ساده یعنی شما به‌جای خرید سخت‌افزارهای گران‌قیمت، می‌توانید قدرتمندترین سرورهای گرافیکی جهان را به‌صورت آنلاین و به اندازه نیازتان اجاره کنید.
این فناوری همان چیزی است که به توسعه‌دهندگان، محققان و شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا بدون دغدغه زیرساخت، ایده‌های خود در زمینه هوش مصنوعی را به واقعیت تبدیل کنند.
اگر می‌خواهید بدانید این فناوری دقیقاً چیست و چه درهایی را به روی شما باز می‌کند، پیشنهاد می‌کنیم مقاله جامع ما را از دست ندهید:
و اگر شما هم جزو آن دسته از متخصصانی هستید که می‌خواهید پروژه هوش مصنوعی خودتان را کلید بزنید، می‌توانید از قدرت سرورهای گرافیکی ابری فردوسی استفاده کنید.
برای مطالعه بیشتر درباره هوش مصنوعی مطالعه مقالات زیر را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم:
جمع‌بندی
از توضیحاتی که در مقاله گروک چیست خواندیم نتیجه می‌گیریم که آن را نباید صرفاً یک کپی دیگر از ChatGPT دانست. این AI با فلسفه‌ای کاملاً متفاوت است که به‌جای ارائه پاسخ‌های دیپلماتیک و محافظه‌کارانه، به‌دنبال یک مکالمه جسورانه‌تر و نزدیک‌تر به زبان واقعی انسان است. قدرت اصلی آن نه در دانش عمومی، بلکه در درک نبض لحظه‌ای اینترنت از طریق پلتفرم X است. هوش مصنوعی ایلان ماسک یک تجربه جدید در تعامل با AI ارائه می‌دهد که گاهی مفید، گاهی سرگرم‌کننده و همیشه غیرمنتظره است.
به نظر شما، آیا این شخصیت جسور و بدون فیلتر، یک مزیت است یا یک ریسک؟ دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
سؤالات متداول
اپ گروک چیست و چگونه آن را دانلود کنم؟
گروک یک اپلیکیشن مستقل نیست. این هوش مصنوعی یکی از قابلیت‌های اصلی پلتفرم X است و برای استفاده از آن باید وارد وب‌سایت یا اپلیکیشن رسمی X شوید. مراقب اپ‌های غیررسمی با نام Grok باشید و برای حفظ امنیت، فقط از کانال رسمی است.
آیا استفاده از هوش مصنوعی گروک رایگان است؟
دسترسی کامل و نامحدود به گروک نیازمند اشتراک پولی است. بااین‌حال شرکت xAI دسترسی‌های محدود و رایگان را نیز برای کاربران عادی جهت تست و آشنایی فراهم کرده‌است.
تفاوت اصلی گروک با ChatGPT در یک جمله چیست؟
تفاوت اصلی در منبع داده و شخصیت است؛ گروک اطلاعاتش را به‌صورت زنده از شبکه X می‌گیرد و لحنی متفاوت دارد، درحالی‌که ChatGPT یک دستیار همه‌کاره با دانش عمومی گسترده و لحنی رسمی‌تر است.
آیا گروک از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند؟
بله، گروک مانند بسیاری از مدل‌های زبانی بزرگ، می‌تواند به زبان فارسی محاوره کند. ولی از آنجایی‌که منبع اصلی داده‌های آن پلتفرم X است، ممکن است کیفیت و دقت پاسخ‌هایش در موضوعات مرتبط با فرهنگ و زبان انگلیسی بالاتر باشد.
مدل Grok-3 یا Grok-4 چیست؟
این‌ها نسخه‌های جدیدتر و پیشرفته‌تر هوش مصنوعی گروک هستند. با هر نسخه جدید، قابلیت‌هایی مانند استدلال منطقی، درک تصاویر (چندوجهی بودن) و سرعت پاسخ‌دهی بهبود پیدا می‌کند و نشان‌دهنده تکامل مداوم این پلتفرم است.
آیا گروک امن است؟
از نظر امنیت فنی و حفظ حریم خصوصی (اگر از پلتفرم رسمی X استفاده کنید)، بله. اما از نظر محتوا، به‌دلیل نداشتن فیلترهای سخت‌گیرانه، ممکن است اطلاعات نادرست، جهت‌دار یا نامناسب تولید کند؛ بنابراین مسئولیت اعتبارسنجی اطلاعات بر عهده کاربر است.
