گیت هاب GitHub چیست؟ راهنمای کامل برای برنامه‌نویسان

Github چیست؟ یک سرویس آنلاین برای میزبانی مخازن کد است که از سیستم کنترل نسخه‌ی گیت (Git) پشتیبانی می‌کند. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم: گیت‌هاب به‌نوعی یک درایو ابری مخصوص کدنویس‌ها است؛ جایی که می‌توانید کدها را نگهداری کنید، آن‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارید، تغییرات را دنبال کنید و حتی با تیمی از افراد مختلف روی یک پروژه کار کنید. بدون درک صحیح گیت‌هاب، شما از بزرگترین شبکه اجتماعی برنامه‌نویسان، امکان مشارکت در پروژه‌های بزرگ و ساخت یک رزومه حرفه‌ای آنلاین محروم می‌مانید.

در این راهنما به شما توضیح می‌دهیم که گیت هاب به چه دردی میخورد؟ و تفاوت آن با گیت چیست؟ شما را با مفاهیم اصلی آشنا می‌کنیم و نحوه ساخت اکانت گیت هاب را به شما آموزش می‌دهیم.

کاربردهای گیت هاب

سایت گیت هاب در سال‌های أخیر به یکی از مهم‌ترین بسترهای همکاری برای توسعه نرم‌افزار تبدیل شده‌است. تیم‌های کوچک استارتاپی و حتی غول‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت، همه به‌نوعی از این پلتفرم برای پیشبرد پروژه‌هایشان استفاده می‌کنند.

با استفاده از گیت‌هاب می‌توانید:

• پروژه‌های نرم‌افزاری‌تان را مدیریت کنید، آن هم با قابلیت‌هایی مثل شاخه‌بندی (Branching) و بازبینی کد (Code Review)
• با سایر توسعه‌دهندگان همکاری کنید؛ حتی اگر کیلومترها دور باشید
• تغییرات کد را در طول زمان ردیابی کنید و به نسخه‌های قبلی برگردید
• مستندات و فایل‌های راهنما را ثبت و نگهداری کنید
• از سیستم تیکتینگ برای پیگیری باگ‌ها و پیشنهادها استفاده کنید
• کدهای منبع‌باز دیگران را بررسی و استفاده کنید یا حتی در آن‌ها مشارکت داشته باشید

پس اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگوییم که کاربرد Github چیست: مکانی است برای ذخیره‌سازی کدها، ایجاد شبکه و همکاری‌های تیمی.

تفاوت گیت و گیت هاب چیست؟

وقتی برای اولین بار با مفهوم Github چیست روبرو می‌شوید، چیزهایی ممکن است بشنوید که شما را کمی گیج کنند. یکی از آن‌ها واژه گیت در کنار گیت‌هاب است. مخصوصاً وقتی ببینید که خیلی‌ها این دو واژه را به‌جای هم استفاده می‌کنند. اما حقیقت این است که گیت (Git) و گیت‌هاب (GitHub) دو چیز کاملاً متفاوت‌اند، حتی اگر اسم‌شان شبیه باشد.

گیت (Git) چیست؟

گیت یک نرم‌افزار کنترل نسخه است. یعنی ابزاری که روی سیستم شخصی شما نصب می‌شود و کمک می‌کند تغییرات فایل‌ها (معمولاً فایل‌های کد) را ثبت، پیگیری و مدیریت کنید. اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگوییم، گیت شبیه ماشین زمان است برای پروژه‌هایتان؛ هر تغییری که در کد بدهید، گیت ثبتش می‌کند تا بعداً بتوانید مقایسه‌اش کنید، عقب‌گرد بزنید یا بررسی‌اش کنید.

Github چیست؟

همانطور که گفتیم، یک پلتفرم آنلاین برای ذخیره و اشتراک‌گذاری مخازن گیت است. یعنی جایی که می‌توانید پروژه‌هایی را که با گیت روی کامپیوترتان ساخته‌اید، آپلود کنید به اشتراک بگذارید یا حتی با دیگران روی آن‌ها همکاری کنید. و در یک جمله:

Git مثل دفترچه یادداشت شماست، GitHub مثل یک کتابخانه عمومی که می‌توانید دفترچه‌تان را آنجا ببرید و با دیگران به اشتراک بگذارید.

اصطلاحات رایج مربوط به Github

وقتی می‌پرسیم Github چیست؟ در واقع داریم به دنیای جدیدی وارد می‌شویم با اصطلاحاتی که اگر تازه‌وارد باشید، ممکن است کمی گیج‌تان کند. اما نگران نباشید، قرار نیست با زبان بیگانه‌ای طرف باشید. در این بخش مهم‌ترین اصطلاحات را ساده و روشن توضیح می‌دهیم:

Repository:

جایی که پروژه‌ی شما در گیت‌هاب نگهداری می‌شود. مثل یک پوشه که شامل همه‌چیز است: کد، تنظیمات، تاریخچه تغییرات و…

Commit:

هر بار که شما تغییری را در پروژه ذخیره می‌کنید، یک کامیت انجام داده‌اید. هر کامیت شامل توضیحی کوتاه از آن تغییراست.

Branch:

اجازه می‌دهد نسخه‌های مختلفی از پروژه‌تان بسازید بدون اینکه به نسخه اصلی دست بزنید. برای تست ایده‌های جدید یا رفع باگ‌ها خیلی کاربرد دارد.

Merge:

وقتی تغییرات یک شاخه را با شاخه اصلی (معمولاً به نام Main یا Master) ترکیب می‌کنید، درواقع دارید merge انجام می‌دهید.

Fork:

یک نسخه‌ی کپی از یک پروژه‌ی دیگر است که در حساب شما ذخیره می‌شود و می‌توانید آن را دستکاری کنید. بدون اینکه پروژه اصلی را تغییر دهید.

Pull Request:

وقتی خواستید تغییراتتان را در پروژه‌ی اصلی اعمال کنید (مثلاً بعد از فورک)، از Pull Request استفاده می‌کنید. اینجاست که همکاری واقعی در گیت‌هاب شکل می‌گیرد.

Issue:

ابزاری برای گزارش باگ، پیشنهاد ویژگی جدید یا طرح پرسش. تیم‌های حرفه‌ای از Issue برای مدیریت پروژه استفاده می‌کنند.

آیا گیت‌هاب فقط مخصوص برنامه‌نویس‌ها است؟

از ابتدای مقاله که درباره Github چیست توضیح دادیم تمرکز ما روی برنامه‌نویسی بود و شاید این تصور هم پیش‌آمده باشد که این ابزار برای راحتی برنامه‌نویسان ایجاد شده است. اما باید گفت که اگرچه در اصل این ابزار برای برنامه‌نویس‌ها ساخته شده اما امروز گستره کاربرد آن فراتر رفته. چرا؟ چون گیت‌هاب فقط «محل ذخیرهٔ کد» نیست؛ بلکه یک سیستم مدیریت نسخه و همکاری تیمی است.

چه کسانی غیر از برنامه‌نویسان می‌توانند از گیت‌هاب استفاده کنند؟

گروه	کاربرد گیت‌هاب برای آن‌ها
نویسندگان	برای نوشتن و نگهداری نسخه‌های مختلف از کتاب‌ها یا اسناد متنی. حتی بعضی کتاب‌ها به صورت Open Source روی گیت‌هاب منتشر شده‌اند.
طراحان	برای ذخیره و نسخه‌بندی فایل‌های گرافیکی، مخصوصاً اگر در قالب‌های متنی مثل SVG باشند.
محققان و دانشجویان	برای مدیریت پروژه‌های تحقیقاتی، اشتراک‌گذاری داده‌ها و همکاری با دیگر پژوهشگران.
مدیران پروژه	استفاده از قابلیت‌های Issue و Projects برای مدیریت کارها و تیم‌ها.
افراد علاقه‌مند به متن باز	حتی اگر کدنویس نباشید، می‌توانید در مستندات یا طراحی‌ها مشارکت کنید.

پس بله، اگرچه گیت‌هاب در نگاه اول مخصوص برنامه‌نویس‌ها است، اما هر کسی که با فایل‌ها، اسناد و همکاری تیمی سروکار دارد، می‌تواند از آن بهره ببرد.

مزایا و معایب استفاده از GitHub

حالا که دیدیم Github چیست و  چه کسانی می‌توانند از آن استفاده کنند، بیایید مزایا و معایب این پلتفرم را نیز بررسی کنیم. در جدول زیر می‌توانید این ویژگی‌ها را در دسته‌بندی‌های مختلف بخوانید.

دسته‌بندی	مزایا	معایب
مدیریت پروژه	امکان مدیریت وظایف با Issue و Project Board – مناسب برای کار تیمی و Agile	برای پروژه‌های ساده، ممکن است بیش‌ازحد پیچیده به‌نظر برسد
کنترل نسخه	ثبت دقیق تمام تغییرات، امکان بازگشت به نسخه‌های قبلی، مستندسازی خودکار کدها	در ابتدا کمی نیاز به یادگیری دارد
همکاری تیمی	ابزارهایی مثل Pull Request، Review، Comment و Fork – مناسب برای همکاری با تیم‌های بزرگ حتی از راه دور	در صورت نداشتن نظم در پروژه، همکاری تیمی می‌تواند چالش برانگیز باشد.
میزبانی ابری	پروژه شما همیشه در دسترس است، بدون نیاز به هاست جداگانه	پروژه‌های رایگان به‌طور پیش‌فرض عمومی‌اند (مگر اینکه اکانت پرمیوم داشته باشید)
جامعه توسعه‌دهنده	میلیون‌ها پروژه متن باز برای یادگیری، مشارکت یا الهام گرفتن	ممکن است پروژه‌های بی‌کیفیت یا بدون پشتیبانی هم در میان آن‌ها باشد.
امنیت	سیستم‌های کنترل دسترسی، گزارش آسیب‌پذیری و ابزارهای DevSecOps	امنیت بالا است، اما برای سازمان‌ها نیاز به تنظیمات حرفه‌ای دارد

فیلم آموزش ساخت اکانت گیت هاب

پس‌از اینکه فهمیدیم Github چیست، نوبت ورود به گیت هاب و ساخت اکانت در آن می‌رسد. برای این کار کافی است مراحل زیر را دنبال کنید.

۱- برای ورد به ورود به Github وارد سایت آن شوید و بر روی sign up کلیک کنید.

۲- در صفحه جدیدی که بازشده‌ است باید برای خودتان نام‌ کاربری، رمز عبور و ایمیل معتبر وارد کنید.

۳- پس‌از اینکه اطلاعات را وارد کردید با زدن بر روی continue، گیت‌هاب از شما آزمون تأیید هویت انسانی کوتاهی خواهد گرفت و سپس به ایمیلی که در مرحله قبلی وارد کردید یک کد تأیید ارسال می‌کند.

۴- پس‌از اینکه ثابت کردید ربات نیستید به ایمیل خود بروید و کد فرستاده شده را وارد کنید و پس این کار وارد صفحه زیر می‌شوید که باید نام کاربری و رمز عبورتان را وارد کنید تا بتوانید با موفقیت وارد برنامه گیت هاب شوید.

۵- درصورتی که اطلاعات خودتان را درست وارد کرده باشید به صفحه پروفایل خود وارد می‌شوید.

درصورتی که بعداز ساخت اکانت مایلید که اولین پروژه خود را آپلود کنید، می‌توانید طبق آموزش‌های مقاله آپلود پروژه در گیت هاب از لینک زیر پیش بروید.

مقاله تکمیلی: راهنمای آپلود پروژه در گیت‌هاب (GitHub)

چرا برای استفاده حرفه‌ای از گیت‌هاب به سرور ابری نیاز دارید؟

تا اینجای مقاله با مفهوم «Github چیست»، ماهیت، کاربردها و نحوه استفاده از آن آشنا شدیم. اما برای کار حرفه‌ای با گیت‌هاب، صرف داشتن یک مخزن کد کافی نیست. گیت‌هاب ابزاری عالی برای مدیریت نسخه‌ها، همکاری تیمی و اشتراک‌گذاری کد است، اما نمی‌تواند جای یک محیط عملیاتی واقعی را بگیرد. برای اجرا، تست و استقرار پروژه‌ها به زیرساختی نیاز است که همواره در دسترس، قابل‌اعتماد و مقیاس‌پذیر باشد.

سرور ابری حلقه‌ی مفقوده بین کدنویسی و اجرا

سرورهای ابری این امکان را فراهم می‌کنند که پروژه‌های نرم‌افزاری مستقیماً در یک محیط آنلاین اجرا، تست و ارائه شوند.

با استفاده از سرور ابری می‌توانید:

• نسخه‌های مختلف پروژه را به‌صورت زنده آزمایش کنید.
• خروجی واقعی کدها را به تیم یا مشتری نمایش دهید.
• ابزارهای وابسته مانند دیتابیس، API و سرویس‌های جانبی را به‌راحتی در کنار پروژه اجرا کنید.
• زیرساخت پروژه را مطابق با نیازهای واقعی توسعه و گسترش دهید.

استفاده از سرور ابری در کنار گیت‌هاب، پروژه شما را از یک مخزن صرفاً ذخیره‌سازی به یک بستر پویا و قابل اجرا تبدیل می‌کند.

ابر فردوسی، پیشتاز در سرورهای ابری امن و قدرتمند

ابر فردوسی به‌عنوان یک استارتاپ پیشتاز و جوان، خدمات سرور ابری را با تمرکز بر نیاز توسعه‌دهندگان و شرکت‌های نرم‌افزاری ارائه می‌دهد. مزایای اصلی استفاده از خدمات ما:

• راه‌اندازی سریع و آسان بدون نیاز به دانش زیرساختی پیچیده
• هزینه مقرون‌به‌صرفه در مقایسه با سرویس‌های خارجی و رقبای داخلی
• دسترسی به پشتیبانی فارسی‌زبان
• سازگاری با ابزارهای توسعه و قابلیت یکپارچه‌سازی با GitHub

اگر قصد دارید پروژه‌ای را که روی گیت‌هاب نگهداری می‌کنید به مرحله اجرا برسانید، سرور ابری ابر فردوسی می‌تواند گزینه مناسب شما برای شروع باشد.

جمع‌بندی

اکنون شما می‌دانید که Github چیست؟ و چه نقش کلیدی در برنامه‌نویسی ایفا می‌کند، چه تفاوتی با گیت دارد و می‌توانید در آن برای خود اکانت بسازید. همان‌طور که گفتیم، حساب گیت شما فراتر از محلی برای ذخیره‌سازی کد است؛ و یک رزومه آنلاین، کارت ویزیت حرفه‌ای و دروازه ورود به پروژه‌های متن‌باز و همکاری‌های جهانی است. پیشنهاد می‌کنیم با آپلود اولین پروژه خود، کاوش در این پلتفرم قدرتمند را آغاز کنید.

آیا نکته دیگری در مورد شروع کار با گیت‌هاب وجود دارد که بخواهید به این راهنما اضافه شود؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

سؤالات متداول

لطفاً سؤالات و نظرات خود را از طریق بخش کامنت‌ها با ما درمیان بگذارید.