توسط : هر کسب‌وکار و ایده‌های برای دیده‌شدن نیاز به یک آدرس دیجیتالی دارد. «دامنه» (Domain) حکم همان تابلوی خوش‌نقش و نگار و آدرسی را دارد که مخاطبان را به سوی شما هدایت می‌کند. چه یک استارتاپ نوپا باشید که در پی تثبیت هویت برند خود است و چه یک فرد علاقه‌مند به اشتراک‌گذاری دیدگاه‌هایش در قالب یک وبلاگ شخصی، داشتن یک دامنه اختصاصی اولین و مهم‌ترین گام در این مسیر پرهیجان است.
دامنه‌ها در یک نگاه کلی به دو دسته ملی (مانند .ir) و بین‌المللی (مانند .com، .net) تقسیم می‌شوند که هر کدام بسته به نوع فعالیت، مخاطبان هدف و البته قوانین و مقررات مربوطه، کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب درست یک دامنه می‌تواند تأثیر مستفیمی بر برندسازی موفقیت شما در سئو و دیده شدن وب‌سایتتان در موتورهای جستجو داشته باشد.
هدف از این راهنما، زدودن ابهام از فرآیند آموزش ثبت دامنه است. از لحظه‌ای که تصمیم به داشتن یک آدرس اینترنتی اختصاصی می‌گیرید تا زمانی که آن را به نام خود ثبت می‌کنید، گام‌به‌گام با شما خواهیم بود. در ادامه، آموزش ثبت دامنه دات ای ار، آموزش ثبت دامنه دات کام و بین‌المللی و آموزش ساخت دامنه رایگان را برای شما بررسی خواهیم کرد؛ پس اگر سؤال شما این است که چطور دامنه ثبت کنیم؟ این راهنما مناسب شما خواهد بود.
فهرست مطالب
دامنه چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
درست همان‌طور که برای یافتن یک مکان فیزیکی به آدرس دقیق آن نیاز دارید، برای دسترسی به یک وب‌سایت در دنیای بی‌کران اینترنت نیز به یک نشانی منحصربه‌فرد احتیاج دارید؛ این نشانی همان «دامنه» است. دامنه، در واقع نام وب‌سایت شماست که کاربران در مرورگر خود وارد می‌کنند تا به محتوای آن دسترسی پیدا کنند. به زبان ساده‌تر، دامنه اولین هویت آنلاین شماست.
برای درک عمیق‌تر مفهوم دامنه، انواع آن، نحوه عملکرد و نکات کلیدی در انتخاب بهترین دامنه، پیشنهاد می‌کنیم که به مقاله جامع و تخصصی ما مراجعه فرمایید:
آموزش ثبت دامنه ir با شناسه ایرنیک
قبل از شروع مراحل آموزش ثبت دامنه ایرنیک لازم است بدانید که برای ثبت هر دامنه با پسوند ملی ایران (دامنه ir. و زیرمجموعه‌های آن)، ابتدا باید یک شناسه کاربری در سامانه ایرنیک (IRNIC) که نهاد رسمی ثبت این دامنه‌ها در کشور است ایجاد کنید. این شناسه به‌منزله‌ی هویت شما در این سامانه است و تمامی دامنه‌های ir. ثبت‌شده به نام شما به این شناسه گره خواهند خورد. در واقع ایرنیک به‌عنوان متولی دامنه‌های ملی، فرایند ثبت و مدیریت آن‌ها را از طریق این شناسه‌ها سازماندهی می‌کند.
مرحله اول آموزش ثبت دامنه ir: ساخت شناسه کاربری در ایرنیک
همان‌طور که در ابتدای اموزش ثبت دامنه ir اشاره شد، برای ثبت هر دامنه ملی، ابتدا نیاز به یک شناسه کاربری در این سامانه دارید که به آن “Nic Handle” گفته می‌شود. این شناسه هویت شما را به‌عنوان مالک یا رابط فنی/مالی دامنه‌ها در ایرنیک مشخص می‌کند.
ایرنیک شناسه‌های کاربری را براساس نوع شخص (حقیقی، حقوقی، دولتی و غیره) دسته‌بندی می‌کند و هر کدام نیازمند ارائه مدارک متفاوتی هستند. برای اشخاص حقیقی، معمولاً اطلاعات هویتی و تماس کافی است، اما برای اشخاص حقوقی، ارائه مدارک ثبتی شرکت الزامی است. برای ساخت شناسه کاربری در ایرنیک مراحل زیر را سپری کنید:
۱- ورود به سایت ایرنیک (nic.ir): مرورگر خود را باز کنید و به وب‌سایت رسمی ایرنیک به آدرس nic.ir مراجعه کنید.
۲- انتخاب نوع شناسه کاربری: پایین‌تر بروید و «ساختن شناسه کاربری» را انتخاب کنید و سپس براساس نوع شخص خود (حقیقی، حقوقی، سازمانی و غیره) روی گزینه مربوطه کلیک کنید.
۳- تکمیل فرم اطلاعات شخصی: یک ایمیل معتبر وارد کنید و سپس با کدی که ارسال می‌شود آن را تأیید کنید. در ادامه نیز فرم مربوط به اطلاعات شخصی یا سازمانی خود را بادقت و به‌صورت کامل وارد کنید. اطلاعاتی مانند نام، نام خانوادگی/نام شرکت، کد ملی/ شناسه ملی، آدرس، شماره تلفن و ایمیل موردنیاز است.
۴- تنظیم رابط‌های مجاز: این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است. در این قسمت می‌توان تعیین کرد که چه کسانی (فقط خودتان، نمایندگان فروش، یا همه) مجاز به معرفی شناسه شما به‌عنوان صاحب امتیاز یا رابط‌های دامنه (اداری، فنی، مالی) باشند.
- توصیه مهم: اگر قصد دارید دامنه خود را ازطریق یک شرکت هاستینگ یا نماینده رسمی ایرنیک ثبت و مدیریت کنید، حتماً گزینه «آزاد برای نمایندگان فروش» (Open for Resellers) را انتخاب کنید. این تنظیم به نماینده اجازه می‌دهد تا امور فنی و اداری دامنه شما (مانند تغییر DNS یا تمدید) را بدون نیاز به انتقال مالکیت انجام دهد و فرایند مدیریت را برای شما ساده‌تر کند
۵- تأیید قوانین و دریافت شناسه: پس از تکمیل فرم، قوانین و مقررات ایرنیک را مطالعه و با آن‌ها موافقت کنید. در نهایت، روی دکمه «تأیید و دریافت شناسه» کلیک کنید. شناسه کاربری شما (یک کد مشابه شناسه-IRNIC) از طریق ایمیل و در سایت نمایش داده خواهد شد.
مرحله دوم آموزش ثبت دامنه ir: ثبت domain
بعد از اینکه شناسه ایرنیک خود را دریافت کردید، در ادامه آموزش ثبت دامنه به فرایند ثبت دامین می‌رسیم. برای این کار باید مراحل زیر را سپری کنید.
۱- بررسی در دسترس بودن دامنه: به وب‌سایت یکی از نمایندگان رسمی ثبت دامنه مراجعه کنید. در صفحه اصلی یا بخش مربوط به ثبت دامنه، نام دامنه موردنظر خود (به همراه پسوند ir) را وارد و بررسی کنید که آیا آزاد است یا توسط شخص دیگری ثبت‌شده است.
۲- وارد کردن شناسه ایرنیک: در فرایند ثبت دامنه در سایت نماینده از شما خواسته می‌شود شناسه کاربری ایرنیک (Nic Handle) خود را وارد کنید. این شناسه، هویت شما را به‌عنوان متقاضی ثبت دامنه تایید می‌کند. (تصویر: فیلد ورود شناسه ایرنیک در فرم ثبت دامنه)
پرداخت هزینه و تکمیل فرآیند ثبت: پس از وارد کردن شناسه و تکمیل سایر اطلاعات موردنیاز (مانند مدت زمان ثبت)، هزینه ثبت دامنه را پرداخت کنید. پس از پرداخت موفق، فرآیند ثبت دامنه شما تکمیل خواهد شد و دامنه به نام شناسه کاربری شما در ایرنیک ثبت می‌شود. معمولاً فعال‌سازی دامنه چند ساعت تا حداکثر ۲۴ ساعت زمان می‌برد.
آموزش ثبت دامنه: اموزش ثبت دامنه com و بین‌المللی (net. / com. و…)
در آموزش ثبت دامنه باید به ثبت دامین دات کام نیز اشاره کنیم. فرایند ثبت دامنه‌های بین‌المللی مانند .com، .net و سایر پسوندهای رایج، شباهت‌های زیادی به ثبت دامنه .ir دارد؛ شما باید نام دامنه موردنظر خود را در وب‌سایت یک شرکت ثبت‌کننده معتبر جستجو کنید و در صورت آزاد بودن، اطلاعات خود را وارد و مدت زمان ثبت را انتخاب و هزینه آن را پرداخت کنید.
تفاوت آموزش ثبت دامنه ir با com و بین‌المللی:
تفاوت اصلی در اینجاست که برای ثبت دامنه‌های بین‌المللی، نیازی به ایجاد شناسه در سامانه ایرنیک نیست. این دامنه‌ها توسط سازمان‌ها و شرکت‌های بین‌المللی مدیریت می‌شوند و فرایند ثبت آن‌ها مستقیماً ازطریق همین ثبت‌کننده‌های دامنه انجام می‌پذیرد.
آموزش ثبت دامنه: تنظیمات پس‌از ثبت domain
پس‌از آنکه مطابق آنچه در آموزش ثبت دامنه گفتیم، فرایند ثبت را به‌پایان رساندید، تازه به وسط راه رسیده‌اید. برای اینکه دامنه شما به درستی کار کند و وب‌سایت شما در دسترس کاربران قرار بگیرد، نیازمند انجام تنظیمات مهمی خواهید بود. این تنظیمات، نقش کلیدی در عملکرد، امنیت و مدیریت domain شما ایفا می‌کنند.
۱- تنظیم DNS
DNS یا «سامانه نام دامنه» (Domain Name System)، یک سیستم سلسله مراتبی و توزیع‌شده است که نام‌های دامنه (مانند example.com) را به آدرس‌های IP عددی (مانند 192.168.1.1) ترجمه می‌کند. در واقع، DNS مانند یک دفترچه تلفن بزرگ برای اینترنت عمل می‌کند. وقتی کاربری نام دامنه شما را در مرورگر وارد می‌کند، سرورهای DNS این نام را به آدرس IP سرور میزبان وب‌سایت شما تبدیل می‌کنند تا امکان دسترسی به محتوای سایت فراهم شود. تنظیم صحیح DNS برای اطمینان از عملکرد بی‌نقص دامنه شما ضروری است.
تنظیم رکوردهای DNS (A، CNAME، MX، TXT و…)
برای مدیریت نحوه ارتباط دامنه شما با سرویس‌های مختلف (مانند وب‌سایت، ایمیل و غیره)، باید رکوردهای DNS آن را تنظیم کنید. رایج‌ترین انواع رکوردهای DNS عبارتند از:
- رکورد A: این رکورد، نام دامنه را به آدرس IP یک سرور (معمولاً سرور هاستینگ) متصل می‌کند. برای اتصال دامنه اصلی (مانند example.com) و زیردامنه‌ها به هاست از این رکورد استفاده می‌شود.
- رکورد CNAME: این رکورد، یک نام دامنه را به نام دامنه دیگری ارجاع می‌دهد. معمولاً برای ایجاد نام مستعار برای زیردامنه‌ها استفاده می‌شود.
- رکورد MX: این رکورد، سرورهای ایمیل مسئول دریافت ایمیل‌های مربوط به دامنه شما را مشخص می‌کند. برای راه‌اندازی ایمیل اختصاصی دامنه، تنظیم این رکورد ضروری است.
- رکورد TXT: این رکورد برای ذخیره متن‌های دلخواه در DNS استفاده می‌شود. معمولاً برای تأیید مالکیت دامنه توسط سرویس‌های مختلف (مانند Google Workspace) و هم‌چنین پیاده‌سازی پروتکل‌های امنیتی ایمیل مانند SPF و DKIM کاربرد دارد.
برای تنظیم این رکوردها باید به پنل مدیریت دامنه خود (که معمولاً توسط شرکت ثبت‌کننده دامنه ارائه می‌شود) مراجعه کنید و در بخش تنظیمات DNS، رکوردهای موردنظر را اضافه، ویرایش یا حذف کنید.
۲- اتصال دامنه به هاست
برای اینکه وب‌سایت با نام دامنه شما نمایش داده شود، باید دامنه خود را به سرور هاستینگ متصل کنید. این کار عمدتاً از طریق تنظیم رکوردهای A و CNAME در DNS انجام می‌شود. شما باید آدرس IP سرور هاستینگ خود را در رکورد A مربوط به دامنه اصلی و احتمالاً رکورد CNAME مربوط به www وارد کنید. اطلاعات مربوط به آدرس IP سرور هاستینگ توسط شرکت ارائه‌دهنده خدمات هاستینگ در اختیار شما قرار می‌گیرد. پس از تنظیم صحیح رکوردهای DNS، ممکن است چند ساعت طول بکشد تا تغییرات در سطح اینترنت قرار بگیرید و دامنه شما به هاست متصل شود.
آموزش ثبت دامنه: آموزش ساخت دامنه رایگان
قبل‌از هر چیزی بیایید واقع‌بین باشیم. هیچ‌چیز واقعاً «رایگان» نیست، مگر اینکه چیزی از دست بدهی که متوجه‌اش نشوی. دامنه‌های رایگان هم همین‌طورند. جذاب‌اند، سریع‌اند، دم‌دستی‌اند، اما درست مثل مهمانی‌ای که با بلیت مفت واردش می‌شوی، هیچ تضمینی نیست که تا آخر شب همان‌جا بمانی.
چه کسانی باید از دامنه رایگان استفاده کنند؟
اگر تازه‌کارید، یا فقط می‌خواهید یک ایده آزمایشی را تست کنید یا حتی اگر پروژه‌ای شخصی دارید که قرار نیست به درآمد یا برند منجر شود، آموزش ثبت دامنه رایگان می‌تواند برایتان نجات‌بخش باشد. مثلاً:
- وبلاگ‌نویسان شخصی که بیشتر از آنکه دنبال سئو باشند، دنبال دل‌نوشتن‌اند.
- برنامه‌نویسانی که فقط می‌خواهند یک پروژه را سریع بالا بیاورند.
- دانشجویانی که پروژه‌ی کلاسی دارند و اعتبار دامنه آخرین چیزی‌ست که به آن فکر می‌کنند.
معرفی سرویس‌های ارائه‌دهنده دامنه رایگان
می‌پرسید چطور دامنه ثبت کنیم آن‌هم بدون پرداخت؟ این سرویس‌ها راه را باز کرده‌اند:
| سرویس | نوع دامنه | نکات مهم |
|---|---|---|
| Freenom | دامین رایگان با پسوندهایی مثل .tk، .ml، .ga | از ژانویه ۲۰۲۳ ثبت جدید را متوقف کرده است |
| GoogieHost | دامین رایگان به همراه هاست، با ساب‌دامنه‌های خاص مثل .cu.ma | مناسب تست، نه برندینگ |
| WordPress.com / Wix / Blogfa | ساب‌دامنه رایگان مثل yourname.wordpress.com | برای وبلاگ‌نویسی یا نمایش اولیه ایده‌ها مناسب است |
| MaralHost | دامنه .ir رایگان در ازای خرید هاست | دامنه به نام خودتان در ایرنیک ثبت می‌شود |
نگاهی به مزایا و معایب دامنه رایگان
ثبت دامنه رایگان می‌تواند برای برخی مفید و برای برخی دیگر سمی کشنده باشد. با درنظرگرفتن نیاز خود و دانستن مزایا و معایب، نسبت به استفاده از آن اقدام کنید. به‌طورکلی توصیه ما به همه خوانندگان آموزش ثبت دامنه، استفاده نکردن از دامنه رایگان برای کارهای تجاری و جدی است.
| ویژگی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| هزینه | بدون هزینه اولیه | ممکن است بعداً هزینه تمدید بالا باشد |
| سرعت | راه‌اندازی سریع | اما بدون کنترل کامل روی DNS، SSL و ایمیل‌ها |
| مالکیت | در برخی سرویس‌ها مالک واقعی نیستید | دامنه ممکن است بدون هشدار حذف شود |
| سئو و برندینگ | مناسب برای آزمایش و آموزش | تأثیر منفی روی رتبه سایت و اعتماد کاربر |
آموزش ساخت دامنه رایگان
برای تکمیل این مبحث از آموزش ثبت دامنه، بیایید یک نمونه آموزش ساخت دامنه رایگان را قدم‌به‌قدم مرور کنیم؛ مثلاً ثبت دامنه رایگان با GoogieHost:
- وارد سایت GoogieHost شوید.
- یک پلن رایگان انتخاب کنید.
- ساب‌دامنه خود را مشخص کنید (مثلاً mytest.cu.ma).
- در صورت نیاز، تنظیمات DNS را از پنل انجام دهید.
اگر به دنبال ثبت domain برای حضور حرفه‌ای هستید، بهتر است سراغ آموزش ثبت دامنه com یا آموزش ثبت دامنه ir بروید. اما اگر فعلاً به‌دنبال تجربه، تست و یادگیری هستید، همین ساب‌دامنه‌ها می‌توانند سکوی پرتابی باشند که از روی آن دو متر بپرید، نه بیشتر!
میزبانی حرفه‌ای دامنه با سرورهای ابری
مراحلی که در آموزش ثبت دامنه برای ثبت domain گفتیم تنها آغاز راه است؛ مثل انتخاب اسم برای نوزادی که هنوز قرار است زندگی‌اش را شروع کند. اما این نوزاد کجا باید زندگی کند؟ کجا رشد کند؟ کجا امن بماند؟ اینجاست که مفهوم میزبانی یا همان «هاست» وارد عمل می‌شود و اگر دنبال جایی امن، مقیاس‌پذیر و حرفه‌ای هستید، وقتش است که با سرور ابری آشنا شوید.
سرور ابری چیست؟
اگر هنوز با مفهوم سرورهای ابری آشنا نیستید، مقاله‌ی جامع زیر درباره سرور ابری را حتماً بخوانید. اما فعلاً خلاصه‌اش این است:
«سرور ابری مثل آن آپارتمان مجهز و امنی‌ست که همه‌چیزش آنلاین است، نگهبان دارد، برق اضطراری دارد و هر وقت دلت خواست، می‌توانی اتاق جدیدی به آن اضافه کنی، بدون آنکه همسایه‌ات غر بزند».
آشنایی با سرور ابری و مفاهیم آن را در لینک زیر دنبال کنید:
هاست اشتراکی یا سرور ابری؟ مسئله این است…
| ویژگی‌ها | هاست اشتراکی | سرور ابری |
|---|---|---|
| منابع اختصاصی | مشترک با دیگران | مخصوص شما |
| امنیت | آسیب‌پذیر در برابر سایت‌های دیگر | ایزوله و امن |
| مقیاس‌پذیری | سخت و محدود | راحت و سریع |
| هزینه بلندمدت | ارزان ولی با دردسر | اقتصادی و پایدار |
| کنترل و مدیریت | محدود | پیشرفته و منعطف |
واقعیت؟ اگر پروژه‌تان برای «شوآف» نیست و قرار است واقعاً رشد کند، سرور ابری نه یک انتخاب لوکس، که یک الزام حرفه‌ای است.
چرا ابر فردوسی؟
درشرایطی که سرورها می‌توانند در یک چشم به‌هم‌زدن بالا و پایین بروند، مهم است که سرویس‌دهنده‌ای را انتخاب کنید که هم پایداری را بفهمد، هم حرفه‌ای‌گری را زندگی کند. ابر فردوسی با سرورهای ابری انعطاف‌پذیر، پنل مدیریت حرفه‌ای، پشتیبانی فارسی واقعی و قیمت‌های منصفانه و منطبق با مصرف، دقیقاً همان انتخابی‌ست که پروژه‌تان را از مرحله‌ی «دامنه دارم» به مرحله‌ی «برند شدم» می‌برد؛ پس همین حالا دامنه‌ات را روی یک سرور ابری حرفه‌ای میزبانی کن و یادتان باشد: دامنه‌ای که ثبت می‌کنید، لیاقت یک میزبان حرفه‌ای را دارد.
آموزش ثبت دامنه: سخن پایانی ابر فردوسی
آموزش ثبت دامنه، فقط آموزش برای خرید یک آدرس اینترنتی نیست؛ بلکه انتخاب نامی‌ست که قرار است شما را در دنیای دیجیتال تعریف کند. اگر این دنیا برایتان جدی‌ست، چه بخواهید یک وبلاگ ساده داشته باشید، چه کسب‌وکاری قدرتمند بسازید؛ پس انتخاب میزبان مناسب، نوع دامنه و حتی لحظه‌ی ثبت هم باید با آگاهی کامل انجام شود.
توصیه ابر فردوسی این است که سرنوشت دامنه‌تان را به دست هرکسی نسپارید. از ثبت صحیح در ایرنیک گرفته تا انتخاب بین ir. و com. و میزبانی در سرورهای ابری، تصمیمات شما در هرکدام از این مراحل می‌تواند آینده‌ی برند یا پروژه‌ی شخصی‌تان را تغییر دهد. یادگیری، آگاهی و انتخاب درست، همان چیزهایی هستند که درنهایت برای شما اطمینان می‌آورند.
سؤالات متداول درباره آموزش ثبت دامنه
چطور دامنه ثبت کنیم؟
با انتخاب یک سرویس ثبت دامنه، جستجوی نام دلخواه، پرداخت هزینه و انجام مراحل احراز هویت (در دامنه‌های ir) می‌توانید دامنه خود را ثبت کنید.
تفاوت دامنه ir با دامنه‌های بین‌المللی چیست؟
دامنه‌های ir. ایرانی هستند و تحت مدیریت ایرنیک، اما دامنه‌های بین‌المللی مثل com. یا net. در سطح جهانی ثبت می‌شوند و قوانین متفاوتی دارند.
آیا می‌توانم دامنه خود را پس از ثبت تغییر دهم؟
خیر. پس از ثبت، نام دامنه قابل تغییر نیست. تنها راه، ثبت یک دامنه جدید است.
چگونه می‌توانم مالکیت دامنه خود را به شخص دیگری منتقل کنم؟
در دامنه‌های ir از طریق پنل ایرنیک و در دامنه‌های بین‌المللی از طریق کنترل‌پنل رجیسترار با تأیید هویت می‌توان انتقال را انجام داد.
آیا می‌توانم چندین دامنه مختلف را به یک وب‌سایت متصل کنم؟
بله. می‌توانید دامنه‌های مختلف را روی یک سایت پارک یا ریدایرکت کنید.
دامنه من منقضی شده است، چگونه می‌توانم آن را بازیابی کنم؟
بسته به رجیسترار، معمولاً چند روز تا چند هفته فرصت دارید تا با پرداخت جریمه تمدید، دامنه را بازیابی کنید.
چرا قیمت دامنه‌ها با یکدیگر متفاوت است؟
نوع پسوند، اعتبار رجیسترار، شرایط بازار و زمان ثبت می‌تواند باعث تفاوت قیمت شود.
آیا می‌توانم دامنه‌ای با حروف فارسی ثبت کنم؟
بله. امکان ثبت دامنه با حروف فارسی (دامنه بین‌الملیایز شده) وجود دارد، اما پشتیبانی فنی همه مرورگرها یکسان نیست.
